नौसेना भविष्ये सैन्यबलस्य यत्रकिञ्चिदपि प्रयोगे मुख्यभूमिकां वोक्ष्यति — सीडीएस
– बाङ्ग्लादेश-मालदीवमोजाम्बिक-म्यान्मार-सेशेल्स-श्रीलङ्का-वियतनामदेशीयाः प्रशिक्षार्थिनः ‘पी.ओ.पी.’ समारोहे सम्मिलिताः। नवदेहली, 29 नवंबरमासः (हि.स.)। चिफ् ऑफ् डिफेन्स् स्टाफ् (सी.डी.एस्) जनरल् अनिल् चौहान इत्यनेन भारतं महाद्वीपीयम् अपि च समुद्रीय
केरल के एझिमाला में पासिंग आउट परेड को संबोधित करते सीडीएस जनरल अनिल चौहान


– बाङ्ग्लादेश-मालदीवमोजाम्बिक-म्यान्मार-सेशेल्स-श्रीलङ्का-वियतनामदेशीयाः प्रशिक्षार्थिनः ‘पी.ओ.पी.’ समारोहे सम्मिलिताः।

नवदेहली, 29 नवंबरमासः (हि.स.)। चिफ् ऑफ् डिफेन्स् स्टाफ् (सी.डी.एस्) जनरल् अनिल् चौहान इत्यनेन भारतं महाद्वीपीयम् अपि च समुद्रीयशक्तिरूपेण निरूप्य प्रोक्तम्— “भारतस्य अन्तिमा नियतिः सम्भवतः समुद्रे एव निर्णीयते, तस्यां च नौसेना एव राष्ट्रस्य नियतिं सुरक्षितुं प्रधानभूमिकां वहिष्यति।”

केरलस्य एझिमाला-नौसेनासेना-अकादमीयां सम्पन्नायां पासिङ्ग्-आउट्-परेड् (पी.ओ.पी.) मध्ये सम्मिलितानधिकारिणः संबोध्य सः अवदत् यत् युद्धभूमौ अकुशलतायाः मूल्यं प्राणैः दातव्यम्, अतः व्यावसायिक-उत्कृष्टतां प्रति सततमभ्युदयः आवश्यकः। समारोहे समीक्षा-अधिकारीरूपेण उपस्थितः जनरल् चौहान उक्तवान्—“नौसेना अस्माकं राष्ट्रहितस्य रक्षणार्थं भविष्ये सैनिकी-शक्तेः यः कश्चन उपयोगः स्यात्, तस्मिन् निर्णायकं कार्यं करिष्यति। व्यावसायिक-उत्कर्षस्य विषये भवतां निष्ठा दृढा भवतु, यथा शान्तौ सज्जतां वहन्तः युद्धे विजयं साधयेत।”

स्वानुभवकथनेन सः अवदत्—यदा अहं सेनायां प्रविष्टः, तदा सैन्य-रणनीतिः भूगोलिकतत्त्वैः एव निर्णीयमानासीत्, किन्तु अद्य प्रौद्योगिकी भूगोलिकं तत्त्वं हीनतां नीतवती। प्रौद्योगिकी-प्रेरिताः भवन्ति मिलिट्री-स्ट्रैटेजी, ऑपरेशनल्-आर्ट्, सूक्ष्म-टैक्टिक्स् अपि। जनरल् चौहान तान् प्लाटून्-अधिष्ठानान् निरीक्ष्य उचैः अवदत् यत् ते सर्वे भारतीय-नौसेना, तट-रक्षक-दले, अन्येषु च मित्र-विदेशीय-नौसेनासु सेवां दातुं सज्जाः सन्ति। सः पुनरुक्तवान्—“युद्धस्य स्वरूपं नानाविधं जातम्। एकैका सेवा युद्धे विजयां न साधयितुमर्हति। भविष्यस्य युद्धाः समन्वित-रूपेण एव लष्यन्ते। संयुक्तता एव अस्माकं सर्वेषां जय-मन्त्रः। तस्मात् त्रिसैन्य-संयुक्ततां वयं शीघ्रं वर्धयामः।”

सः उवाच— “पूर्वं मया उक्तं यत् भारतं महाद्वीपीयशक्तिः अपि, समुद्रीयशक्तिः अपि। परन्तु भारतस्य अन्तिमा नियतिः सम्भवतः समुद्रे एव स्थापितव्या, तस्यां च अस्माकं नौसेना राष्ट्रस्य नियतिं सुरक्षितुं अत्यन्तं महत्त्वपूर्णं कार्यं करिष्यति।”

रक्षा-सर्वकारस्य निवेदने उक्तम्— पासिङ्ग्-आउट्-परेड् मध्ये बाङ्ग्लादेश, मालदीव, मोजाम्बिक, म्यान्मार, सेशेल्स्, श्रीलङ्का, वियतनाम-देशीयाः प्रशिक्षार्थिनः सहभागित्वं कृतवन्तः, येन भारतस्य दृढा समुद्रीय-भागीदारी, सहयोगी-रक्षासम्बन्धः च स्पष्टतां नीतः।

समारोहस्य मुख्याङ्गानि आसन्

परेड्-समालोचनम्उत्कृष्ट-प्रशिक्षार्थिनां पदक-त्रॉफी-पुरस्कार-प्रदानम्।नवोधिकारिणां औपचारिक-शिप्पिङ्-ऑफ्-स्ट्रीप्स्, यत् तेषां अधिकारीत्व-दीक्षां सूचयति।

यदि इच्छति, अहम् एतस्य गद्यस्य शुद्धभारतीयप्रशासकीय-शैलीयुक्तं उच्चस्तरीय संस्कृत-पत्रकार-रूपान्तरम् अपि प्रस्तुतुं शक्नोमि। -------------------

हिन्दुस्थान समाचार / अंशु गुप्ता