Enter your Email Address to subscribe to our newsletters
नवदेहली, 29 नवंबरमासः (हि.स.)। देहली-नगरस्य प्रदूषणम् अत्यन्त-जोखिमस्तरस्य समीपे प्राप्ते सति काँग्रेस्-दलेन भारतीयजनतापक्षस्य सर्वकारम् उत्तरदायी कृतम्। काँग्रेस्-नेता सन्दीपदीक्षितेन उक्तं यत् देहलीनगरस्य प्रदूषणस्य मुख्यकारणं परालीदाहः वा दीपावलौ प्रज्वल्यमानाः विस्फोटकम् इति न, अपि तु दुर्व्यवस्थिताः मार्गाः च सार्वजनिक-परिवहनस्य दुर्बलम् अधिसंरचनम् इति।
दीक्षितेन शनिवासरे काँग्रेस्-मुख्यालये पत्रकारपरिषद्-समये उक्तं यत् दिल्ली-नगरस्य प्रदूषणं समग्रवर्षे वर्तमानमेव, किन्तु नवम्बर–दिसम्बर-मासयोः शैत्य-कुहसमिश्रित-वातावरणेन प्रदूषक-कणाः भूमेः समीपं अवतीर्य वायुगुणं अधिकं दूषितं कुर्वन्ति। तेन आरोपितं यत् सर्वकाराः parasparam दोषारोपणे एव निमग्नाः भवन्ति, यथा वास्तविक-कारणेषु ध्यानं न दत्तम्।
असौ अवदत् यत् दिल्ली-प्रदूषणे ३०–४५ प्रतिशतं योगदानं वाहनानाम् अस्ति, यद्यपि वाहन-प्रौद्योगिकी बी.एस्.-३ तोयम् बी.एस्.-६ स्तरपर्यन्तम् उन्नतां जातायाम् उत्सर्जनं बहु न्यूनम् अभवत्। एवं सति अपि वायुगुणः निरन्तरं कृशो भवति। अस्य मुख्यकारणं दिल्ली-नगरस्य मार्गव्यवस्थायाः दुष्टावस्था एव—यतः दिवसे वाहनानां औसत-गतिः २०–२५ किमी/घण्टकं, सायंकाले १०–१५ किमी/घण्टकं भवति, येन प्रदूषणं द्विगुणाधिकारं (ढाई-गुणं) वर्धते। सः अवदत् यत् काँग्रेस्-शासनकाले मार्गाः उत्तमाः आसन् तथा वाहनानां औसत-गतिः ३५–५० किमी/घण्टकं आसीत्, येन प्रदूषणं निगृहितुं शक्यते स्म।
दीक्षितेन उक्तं यत् दिल्ली-नगरस्य वर्तमान-पूर्वसर्वकारयोः नीतिविफलतया वायुगुणः प्रदुषितः इत्यस्मात् गंभीर इति श्रेण्यां पर्यन्तं प्राप्नोति। केवलं कतिपयानां लोकायानानां विद्युत्-रूपान्तरणेन महद्-परिणामः न भविष्यति। प्रदूषण-नियन्त्रणार्थं समग्रः बस-वहनसमूहम् विद्युत्-आधारितः करणीयः, तदा एव वायुगुणेः उन्नतिः सम्भविष्यति। देहलीनगरं प्रदूषणसङ्कटात् उद्धर्तुं मार्ग-अधिसंरचनायाः सुधारः तथा विशालमानक-विद्युत्-सार्वजनिकपरिवहनव्यवस्था अत्यावश्यकौ। अन्यथा परिस्थितयः अधिकं दूषिताः भविष्यन्ति।
------------
हिन्दुस्थान समाचार / अंशु गुप्ता