हरिद्वारम्, 1 दिसंबरमासः (हि.स.)। हरिद्वारे आयोजिते अन्तरराष्ट्रिये संस्कृतसम्मलेन मा उत्तराखण्डस्य मुख्यमंत्री पुष्करसिंह धामी महोदयः संस्कृतभाषायाः उत्थानाय विकासाय च उच्चस्तरीय आयोगस्य गठनस्य घोषणा अकरोत्। तेन एवं उक्तम् यत् प्रत्येकेषु जनपदेषु आदर्शं संस्कृतग्रामं संस्थापयितुं राज्यसर्वकारः संकल्पिता अस्ति।

संबोधनकाले मुख्यमंत्री उक्तवन्तः यत् “भारतीयज्ञानपरंपरा: वैश्विकज्ञानस्य विकासे संस्कृतस्य योगदानम्” इत्यादिषु महत्त्वपूर्णेषु विषयेषु आयोजिते द्विदिवसीये सम्मलेने भारतदेशेभ्यः तथा विविधेषु देशेषु विद्वांसः संस्कृतस्य समृद्धज्ञानपरंपरायाः विषये गम्भीरविचारविमर्शं कुर्वन्ति, यः प्रेरणादायकः प्रयासः अस्ति। मुख्यमंत्री ज्ञापयन्ति यत् संस्कृतभाषा सदा तेषां प्रेरणास्त्रोतवत् आसीत्। संस्कृतं केवलं भाषा नास्ति, किन्तु संस्कृतिः, परंपरा, ज्ञानं विज्ञानञ्च अस्याधारः, या प्राचीनमानवसभ्यतानां विकासे महत्त्वपूर्णं योगदानं दत्तवान्।

मुख्यमंत्री 18–19 शताब्द्यां यूरोपीयविद्वानाम् संस्कृतसाहित्ये वृद्धिरुचिं अपि उल्लिखितवन्तः। तेषां कथनानुसार तक्षशिला, नालंदा, विक्रमशिला, वल्लभी इत्यादीनि विश्वविद्यालयानि संस्कृताधारितज्ञानं विश्वे प्रसरितवन्ति, यत्र चरकः, सुश्रुतः, आर्यभट्टः, भास्कराचार्यः, चाणक्यः, ब्रह्मगुप्तः, पाणिनिः च महान् विद्वान् जातः।

मुख्यमंत्री उद्घोषयन्ति यत् प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी महोदयस्य नेतृत्वे राष्ट्रे संस्कृतभाषायाः प्रचार-प्रसाराय अनेकाः सार्थकाः प्रयासाः सञ्चाल्यन्ते। ई-संस्कृतशिक्षणप्लेटफार्मः, मोबाइल्-एप्स्, ऑनलाइनसाहित्यसुलभता च इत्यादिभिः संस्कृतभाषा नवपीढ्याः समीपं सरलरूपेण प्राप्यते। केन्द्रसरकारेण अद्यत्वे लोकसभायाः कार्यवाह्यां संस्कृतानुवादेन सम्प्रेषणाय च प्रयासः कृतः। देवभूमौ उत्तराखण्डे संस्कृतभाषायै द्वितीयराजभाषास्थानं प्रदत्तम्।

मुख्यमंत्री एवमुक्तवन्तः यत् गार्गी संस्कृतबालिकाछात्रवृत्तियोजनया संस्कृतविद्यालयेषु अध्ययनरताः छात्राः प्रतिमासं २५१ रूप्यकाणि छात्रवृत्तिं लभन्ते। संस्कृतछात्रप्रतिभासम्मानयोजनया हाईस्कूल् च इंटरमीडियेट् च छात्राः उत्कृष्टप्रदर्शनाय ५१००, ४१००, ३१०० रूप्यकाणि पुरस्कारराशिं लभन्ते। उत्तराखण्डसंस्कृतअकादमीया अखिलभारतीयशोधसम्मेलनं, वेदसम्मेलनं, ज्योतिषसम्मेलनं, संस्कृतशिक्षककौशलविकासकार्यशालाः च छात्रप्रतियोगिताः च अनवरतं आयोज्यन्ते।

मुख्यमंत्री अपि उद्घोषयन्ति यत् राज्यसर्वकारः प्रत्येकं जनपदे आदर्शं संस्कृतग्रामं स्थापयितुं संकल्पिता अस्ति, येन देववाणी संस्कृतं जन-जनापर्यन्तं प्रसारितुं प्रयासः दृढः भविष्यति। संस्कृतछात्राणां सर्वकारीसहायता, शोधकार्येषु सहयोगः, रोजगारसंधीनां वृद्धिः च सुनिश्चितुं कार्यं क्रियते।

मुख्यमंत्री उक्तवान् यत् उत्तराखण्डस्य पावनभूमिः, या वेदाः ऋषिमुनयश्च ज्ञानं दत्तवन्ति, तत्र संस्कृतस्य समृद्धिः कर्तव्यं। ते विश्वासं व्यक्तवन्ति यत् संस्कृतं एकस्मिन दिने केवलं पूजापाठभाषा न भवेत्, किन्तु सामान्यबोलचालभाषापि स्थापितं भविष्यति। कार्यक्रमे पूर्वमुख्यमंत्री रमेश पोखरियाल निशंक, विधायकाः आदेशचौहानः, प्रदीपबत्रा च, प्रदेशभारतीयजनतापक्षस्य उपाध्यक्षः स्वामी यतीश्वरानन्दः, विदेशसचिव (भारतसरकार) मीना मल्होत्रा, सचिवः संस्कृत उत्तराखण्ड दीपक गैरोला, संस्कृतविश्वविद्यालयकुलपतिः दिनेशकृष्णशास्त्री, जिलाधिकारी मयूरदीक्षितः, वरिष्ठपुलिसअध्यक्षः प्रमेन्द्रसिंहडोभालः च विभिन्नदेशात् आगताः वक्तारः तथा छात्राः च उपस्थिताः।

---------------

हिन्दुस्थान समाचार / अंशु गुप्ता