काठमांडूः, 10 दिसंबरमासः (हि.स.)।नेपालस्य ऊर्जा जलस्रोत तथा सिंचनमन्त्री कुलमान्घिसिङ्गः भारतस्य विदेशमन्त्रालयस्य अतिरिक्तसचिवः मनु महावरश्च इति उभयोः मध्ये मंगलवारदिने सिंहदरबारस्थितमन्त्रालये महत्त्वपूर्णा गोष्ठ्यभवत्।

अस्यां गोष्ठ्यां नेपालभारतयोः मध्ये ऊर्जा जलस्रोत सिंचाई क्षेत्रेषु सहयोगः, विद्युत् व्यापारः, प्रसारणलाइनविस्तारः, भारतस्य सरकारीकम्पन्याः निवेशेन निर्माणाधीनानां परियोजनानां प्रगतिश्च इत्येते विषयाः विस्तरेण चर्चिताः।

एतेषां अन्तर्गतं द्विपक्षीयऊर्जा जलस्रोतसमितेः उपवेशनम्आयोजितुं, महाकालीसिंचाईयोजनायाः तृतीयचरणस्य नहरेण शुष्कऋतौ नेपालदिशं जलं प्रेषयितुं, भारतीयसरकारिसंस्थाः निर्माणाधीने ९०० मेगावाट् अरुणतृतीय ६६९ मेगावाट् लोअरअरुण जलविद्युत्प्रकल्पयोः वनभूम्युपयोगसम्बद्धसमस्याः समाधातुं, नेपालतः भारतं अतिरिक्तविद्युत्स्यात् निर्यातस्वीकृतिं दातुं, शीतकाले विद्युत्स्य आयाताय निर्णयं कर्तुं—एते विषयाः चर्चायाः मुख्याङ्गानि आसन्।

ऊर्जामन्त्रिणा घिसिङ्गेन उक्तं यत् शीतकालस्य किञ्चनमासेषु आवश्यकस्य विद्युत्स्य आयाताय स्वीकृतिः केवलं दिसम्बरमासस्य अन्त्यसप्ताहपर्यन्तमेव लब्धा; अतः आगामिमासेषु अपि २४ घण्टापर्यन्तं विद्युत्स्य आयातम् अनुमन्यतां इति निवेदनं कृतम्।

तथा एव तेन एतदपि उक्तम् यत् भारतस्य डे अहेड् तथा रियल् टाइम आपणे विद्युत्स्य निर्यातसमये प्रतिवर्षं नवीना स्वीकृतिः अनिवार्या न भवेत्, एकवारं स्वीकृतिः प्राप्ता चेत् पुनः स्वीकृतिग्रहणम् आवश्यकं न स्यात् इति व्यवस्था कर्तुं याचितम्। अस्य सह भारतस्य प्रसारणपूर्वाधारस्य उपयोगेन बांग्लादेशदेशं २० मेगावाट् अतिरिक्तविद्युत् प्रेषयितुं सम्भावनां दृष्ट्वा, तत्सम्बद्धां आवश्यकां सहमतिṃ दातुं अपि निवेदनं कृतम्।

घिसिङ्गेन वेदितं यत् अरुणतृतीय लोअरअरुण च परियोजनयोः वनभूम्युपयोगसम्बन्धिताः समस्याः समाधातुं मन्त्रालयं निवेशबोर्ड् च समन्वयं कुर्वतः स्तः। तेन भारतस्य एक्सिम् बैंक् द्वारा प्रसारणलाइननिर्माणाय loan of credit अंतर्गतं अतिरिक्तसाहाय्यं देयं इति अपि आग्रहः कृतः।

भारतीयविदेशमन्त्रालयस्य नेपालडेस्कप्रभारी अतिरिक्तसचिवः मनु महावरः उक्तवान् यत् नेपालदेशे भारतीयकम्पन्याः निर्माणयन्ति ये जलविद्युत्प्रकल्पान्, तेषां समस्यापरिहाराय नेपालसर्वकारतः सहयोगः अपेक्षितः। सः एव अवदत् यत् भारतनेपालयोः विद्युत्व्यापारस्य प्रसारणपूर्वाधारस्य च विस्तारः नवचरणं प्रविशति, तथा च अस्यां दिशि उल्लेखनीया प्रगति साधिता।

तत्र ऊर्जा मन्त्रालयस्य सचिवौ सरितादवाडी च चिरञ्जीवीचटौतः, सहसचिवः सन्दीपकुमारदेवः, विदेशमन्त्रालयस्य दक्षिणएशियाडेस्कस्य प्रतिनिधयः, नेपालस्थितभारतीयदूतावासस्य अधिकारिणश्च उपस्थिताः।

----

हिन्दुस्थान समाचार