भाषा न बाधा, अपि तु सेतुर्भवति या तमिलनाडु–काशीप्रदेशौ एकपरिवारवत् संयोजयति - जयन्तचौधरी
- काशी–तमिलनाडु- चेत्यनयोः मध्ये आध्यात्मिक–सांस्कृतिक सम्बन्धः शताब्दीयपरम्परया प्रतिष्ठितः - प्रो. अजितकुमारः वाराणसी, 11 दिसंबरमासः (हि.स.)। उत्तरप्रदेशस्य वाराणस्यां प्रवर्तमानस्य काशी तमिल संगमम् इत्यस्य चतुर्थसंस्करणे गुरुवासरे केन्द्रीयराज
काशी तमिल संगमम के शैक्षणिक सत्र में शामिल केन्द्रीय मंत्री जयंत चौधरी


काशी तमिल संगमम के शैक्षणिक सत्र में शामिल केन्द्रीय मंत्री जयंत चौधरी


- काशी–तमिलनाडु- चेत्यनयोः मध्ये आध्यात्मिक–सांस्कृतिक सम्बन्धः शताब्दीयपरम्परया प्रतिष्ठितः - प्रो. अजितकुमारः

वाराणसी, 11 दिसंबरमासः (हि.स.)।

उत्तरप्रदेशस्य वाराणस्यां प्रवर्तमानस्य काशी तमिल संगमम् इत्यस्य चतुर्थसंस्करणे गुरुवासरे केन्द्रीयराज्यमन्त्री (स्वतंत्रप्रभार) जयन्तः चौधरी अपि सहभागी अभवत्।

काशीहिन्दुविश्वविद्यालयस्य पण्डित–ओंकारनाथ–ठाकुर–सभागृहे सम्पन्ने शैक्षणिकसत्रे मन्त्री जयन्तेन उच्यते—

“वयं भिन्नभाषाः भाषामः, भिन्नान् विचारान् वहामः, किन्तु अस्माकं समान-मूल्यप्रणाली, समानं संविधानं च अस्मान् एकसूत्रे बध्नाति। भाषा न काचित् बाधा, अपि तु सः सेतुः यः तमिलनाडुं काशीपुर्याः सह एकपरिवाररूपेण संयोजयति।”

मन्त्री जयन्तेन काशी तमिल संगमम् इत्यस्य प्रशंसा कृत्वा उक्तम् यत् एतत् आयोजनं देशस्य द्वयोः प्राचीनयोः समृद्धयोः सांस्कृतिकपरम्परयोः अद्भुतं सेतुसन्धानं करोति। काशीनगर्याः आध्यात्मिकमहिमा, प्राचीनता च निरूप्य सः उवाच यत् “कः बनारसं आगन्तुं न इच्छति? एषा नगरी स्वयमेव जनान् आकर्षति।”

तेन बीएचयू–विश्वविद्यालयं न केवलं शिक्षणकेंद्रं, अपितु शक्तिशालि–सामाजिक–संस्थानमिति वर्णितम्। मार्कट्वेनस्य च वचनं उद्धृत्य सः अवदत्—

“वाराणसी इतिहासात्, परम्परात्, आख्यायिकाभ्यः अपि प्राचीनतमा नगरी।”

परिवर्तमानस्य विश्वपर्यावरणस्य प्रसङ्गं कृत्वा मन्त्रिणा उक्तम् यत् “अद्य परिवर्तनस्य गति क्षणेषु मीयते, न तु वर्षेषु। अतः बीएचयू–विद्यापीठात् यूनिकॉर्न–स्टार्टअप्स्, अभिनव–अनुसन्धानम्, नूतन–पेटेण्ट्–कार्याणि च अपेक्षितानि।”

सः छात्रान् अन्तरराष्ट्रीयभाषाः अधिगन्तुं प्रेरितवान् तथा अद्यतन–युवपीढ्या: बहुभाषिकता, संवेदनशीलता, वैश्विकदृष्टिः च प्रशंसिताः।

काशी–तमिलनाडु संबंधः शताब्दितः प्रतिष्ठितः इति सत्रे बीएचयू–कुलपति प्रो. अजितकुमार चतुर्वेदी अवदत् यत् “काशी–तमिलनाडुयोः मध्ये आध्यात्मिकः, सांस्कृतिकः, ज्ञानपरम्परासम्बद्धः च बन्धः शताब्दीयकालादारभ्य दृढः। शैव–वैष्णवपरम्पराः, मठ–पीठपरम्परा, सन्त–विद्वांसः, तीर्थयात्राः—एतत् सर्वं उभयोः प्रदेशयोः मध्ये अदृश्यं सेतुं निर्माति।”

तेन उक्तम् यत् “काशी तमिल संगमम् न नूतनं बन्धं रचयति, अपि तु प्राचीनं सम्बन्धं नूतनपीढ्यः कृते पुनर्जीवयति।”

तेन अपि सूचितम्—वाराणस्य विभिन्न–विद्यालयेषु प्रायः ५० तमिलभाषाशिक्षकाः कार्यरताः, एषा सांस्कृतिक–विनिमय–परम्परायाः साक्षात् जीवन्तमूर्तिः।

प्रो. आशीष बाजपेयी (निदेशकः, प्रबन्धशास्त्रसंस्थानम्) अतिथीनां स्वागतं कृत्वा अवदत् यत् “काश्याः गली–घाट–शृङ्गेषु सहस्राब्दीयं ज्ञानं, प्रेम, भक्तिः च गुन्जन्ति, आज एषा पावनी नगरी तमिलनाडु–प्रतिनिधीनां हृदयपूर्वकं स्वागतं करोतु।”

एतस्मिन् सत्रे तमिल–व्यवसायिनः, शिल्पकाराः, उद्योग–क्षेत्रस्य प्रतिभागिनः च उत्साहपूर्वकं सम्मिलिताः।

हिन्दुस्थान समाचार / अंशु गुप्ता