इतिहासस्य पृष्ठेषु १४-दिसम्बरमसाहः : मानवइतिहासस्य साहसिकयात्रा, संवत्सरे १९११ प्रथमवारं मानवः दक्षिणध्रुवे प्राप्तः
१४-दिसम्बरः तस्मिन् महत्त्वपूर्ण दिवसे मानवस्य ऐतिहासिक-साहसिक-उपलब्धिः पञ्जिकायाम् अंकिता अस्ति, यदा मानवः प्रथमवारं पृथिव्याः दक्षिणध्रुवे पाद स्थापयत्। एषा उपलब्धिः नार्वेजियस्य महत्तर अन्वेषक रोआल्ड् एमण्डसन द्वारा १४-दिसम्बर् १९११ तमे संवत्सरे
रोआल्ड एमंडसन ने दक्षिणी ध्रुव पर कदम रखा


१४-दिसम्बरः तस्मिन् महत्त्वपूर्ण दिवसे मानवस्य ऐतिहासिक-साहसिक-उपलब्धिः पञ्जिकायाम् अंकिता अस्ति, यदा मानवः प्रथमवारं पृथिव्याः दक्षिणध्रुवे पाद स्थापयत्। एषा उपलब्धिः नार्वेजियस्य महत्तर अन्वेषक रोआल्ड् एमण्डसन द्वारा १४-दिसम्बर् १९११ तमे संवत्सरे साधिता।

एमण्डसन जून् १९१० तमे स्वस्य दलस्य सह अण्टार्कटिकायाः क्लेशपूर्णं च जोखिमयुक्तं यात्रां आरभत। लगभग अर्धवर्षपर्यन्तं हिमतूफानैः, अत्यन्तशीतल-परिस्थितिभिः, सीमित-साधनैः च अनिश्चितपरिस्थितिभिः संघर्षं कुर्वन्तः तेषां दलस्य लक्ष्यं प्राप्तम्, यत्र अद्यापि मानवः न प्राप्तः।

दक्षिणध्रुवे गमनं केवलं भौगोलिक-उपलब्धिः नासीत्, किन्तु मानवसाहसस्य, जिज्ञासायाः च दृढसंकल्पस्य च महान् प्रतिकः अभवत्। एमण्डसनस्य सफलतया ध्रुवीय-अन्वेषणस्य इतिहासे सुवर्णपत्रम् उद्घाटितम्, च तान् जगतस्य महत्तरान्वेषकानां मध्ये प्रतिष्ठितम् अकरोत्।

महत्त्वपूर्ण घटनाचक्रः

१६८७ – ईस्ट इंडिया कम्पनी ने मद्रासे नगरनिगमम् स्थापयत।

१९११ – रोआल्ड् एमण्डसन प्रथमः दक्षिणध्रुवे पाद स्थापयत।

१९२१ – एनी बेसेंट् बनारस हिन्दू विश्वविद्यालये ‘डॉक्टर ऑफ़ लेटर्स्’ उपाध्या विभूषिता।

१९४६ – डॉ. राजेन्द्र प्रसाद भारतस्य संविधान सभा अध्यक्ष निर्वाचितः।

१९७२ – अमेरिका द्वारा अपोलो १७ चन्द्रमण्डले मानवयुक्तं यानं प्रेष्य प्रतिनिवृत्तम्।

१९८२ – ब्रिटिश उपनिवेश जिब्राल्टर्-एस्पेन् मध्ये विशालग्रीन-गेट् १३ वर्षानन्तरं पुनः उद्घाटितम्।

१९८३ – जनरल् एच.एम. इरशाद् स्वयं बंगलादेशस्य राष्ट्रपति घोषितम्।

१९९५ – बोस्निया, सर्बिया, क्रोएशिया नेतृणां पेरिसे डेटन् संधौ हस्ताक्षरैः बाल्कन् युद्धं समाप्तम्।

१९९७ – ग्रीन-हाउस् गैसों उत्सर्जने विश्वस्य समस्त देशाः सहमताः।

१९९८ – २३तमे काहिरा अंतरराष्ट्रीय-चित्रोत्सवे तमिल् चित्रपटे ‘टेररिस्ट्’ मध्ये आयशा धारकराय सर्वश्रेष्ठ पुरस्कारः।

२००० – जार्ज् डब्ल्यू बुश् अमेरिका-राष्ट्रपते ४३-तमं निर्वाचितः।

२००२ – पाकिस्तानः दक्षिण-आफ्रिकायाः नेत्रहीनकप् जितवन्।

२००३ – अमेरिकी गठबंधन सैनिकाः इराक् पूर्व-राष्ट्रपति सद्दाम् हुसैन् तिकरित् मध्ये गृहीत्वा।

२००३ – मैक्सिको, मेरिदा प्रथमः भ्रष्टाचार निरोधक समझौते ७३ देशैः हस्ताक्षरितम्।

२००७ – बाली समझौते प्रारूपे विवादित प्रावधानान् पृथक् कृतम्।

२००७ – उत्तर-दक्षिण कोरिया मध्ये ५० वर्षानन्तरं रेलसेवा पुनः प्रारम्भिता।

२००८ – भारतः अर्जेन्टीना विरुद्ध अंडर-२१ हॉकी टेस्ट ४-४ ड्रा।

२०१२ – अमेरिका, कनेक्टिकट् न्यूटाउन गोलीबारी, २८ जनाः मृताः।

जन्म

१९१० – उपेन्द्रनाथ् अश्क् – निबन्धकारः, लेखकः।

१९१८ – बी.के.एस. आयंगर् – योगगुरुः।

१९२४ – राज कपूर – चित्रपट अभिनेता, निर्माता, निर्देशकः।

१९३१ – जौन् एलिया – उर्दू-शायरः।

१९३४ – श्याम् बेनेगल् – निर्देशकः।

१९३६ – विश्वजीत् चटर्जी – अभिनेता।

१९४६ – संजय् गाँधी – नेता।

१९५३ – विजय अमृतराज् – टेनिस्-खिलाड़ी।

२००० – दीक्षा डागर् – गोल्फ्-खिलाड़ी।

निधनः

१७९९ – जॉर्ज् वॉशिंग्टन् (प्रथम) – अमेरिका-राष्ट्रपति।

१९६६ – शैलेन्द्र् – गीतकारः।

१९७१ – फ्लाइङ् अफ़िसर् निर्मलजीत् सिंह् सेखों – परमवीर चक्र।

२०१८ – तुलसी राम्से – निर्माता-निर्देशकः।

महत्त्वपूर्ण दिवसाः

हवाई सुरक्षा दिवसः (सप्ताह)

राष्ट्रीय ऊर्जा संरक्षण दिवसः

अखिलभारतीयहस्तशिल्प सप्ताहः (०८-१४ दिसम्बर)

-----------

हिन्दुस्थान समाचार / Dheeraj Maithani