नवदेहली, १७ दिसम्बरमासः (हि.स.)। उपराष्ट्रपतिः सी.पी. राधाकृष्णनः बुधवासरे श्रीगुरुतेगबहादुरजीस्य ३५०तमशहादतदिवसस्य अवसरे उपलक्ष्ये आयोजितम् अन्तर्धार्मिकं समागमं सम्बोधयन् वैश्विकशान्तेः, मानवाधिकाराणां तथा धर्मीयसौहार्दस्य आह्वानं कृतवान्। सः अवदत् यत् गुरुतेगबहादुरजी सर्वोच्चत्यागस्य नैतिकसाहसस्य च सार्वभौमिकः प्रतीकः सन्ति।

उपराष्ट्रपतिना उक्तं यत् गुरुतेगबहादुरजीस्य बलिदानं धार्मिकस्वातन्त्र्यस्य इतिहासे अद्वितीयं उदाहरणम् अस्ति। सः न कस्यचित् सत्तायाः, न च कस्यचित् एकस्य मतस्य श्रेष्ठतायाः कृते, अपि तु जनानां स्वविवेकानुसारं जीवनं यापयितुं पूजां च कर्तुं अधिकारस्य संरक्षणाय स्वप्राणान् अर्पितवान्। असहिष्णुतायाः काले सः उत्पीड़ितानां कृते ढालरूपेण स्थितः।

‘हिन्द्-दी-चादर’ इति उपाध्या गुरुतेगबहादुरजी सम्मानिताः इति उल्लेखं कृत्वा उपराष्ट्रपतिः अवदत् यत् तेषां सन्देशः अद्यापि समानरूपेण प्रासङ्गिकः अस्ति। सः शिक्षितवान् यत् करुणाप्रेरितं साहसं समाजं परिवर्तयितुं शक्नोति, अन्यायस्य समक्षं मौनं तिष्ठनं च सच्चस्य धर्मस्य विपरीतम् अस्ति। उपराष्ट्रपतिना उक्तं यत् गुरुतेगबहादुरस्य बलिदानं अद्यतनकालेऽपि मानवतां एतत् सन्देशं ददाति यत् शान्तिः न बलात्, अपि तु न्यायात्, करुणातः मानवीयगरिमायाः सम्मानात् च स्थाप्यते।

उपराष्ट्रपतिः विविधतायां एकतां भारतस्य शक्तिं कथितवान्। सः अवदत् यत् प्राचीनकालात् एव भारतः विविधानां श्रद्धानां, विचारधाराणां संस्कृतीनां च स्वागतं कृतवान्, यस्य संविधानमध्ये विचारस्य, अभिव्यक्तेः, विश्वासस्य तथा पूजायाः स्वातन्त्र्यरूपेण स्थानं प्रदत्तम्। सः प्रधानमन्त्रिणः नरेन्द्रमोदी इत्यस्य “एकः भारतः, श्रेष्ठः भारतः” इति आह्वानं भारतस्य सभ्यतागत-आत्मनः सह सम्बद्धं दृष्टिकोणं इति वर्णितवान् तथा ‘विकसितभारत @2047’ लक्ष्यस्य प्राप्तये सामूहिकप्रयत्नेषु बलं दत्तवान्।

अन्तर्धार्मिकसमागमस्य आयोजनं राज्यसभासदस्यः तथा ग्लोबल्-इंटरफेथ्-हार्मनी-फाउण्डेशन इत्यस्य अध्यक्षः डॉ. विक्रमजीतसिंहसाहनी कृतवान्। अस्मिन् अवसरे जैनाचार्यः लोकेशमुनिः, नामधारीसतगुरुः उदयसिंहः, इस्कॉन-देहली-अध्यक्षः मोहनरूपदासः, अजमेरदरगाहशरीफस्य हाजीसैयदसलमानचिश्ती, रेवरेण्ड्फादर्-मोनोडीपडैनियलः तथा सरदार् तरलोचनसिंहः इत्यादयः अनेके प्रमुखाः धार्मिकाः आध्यात्मिकाश्च नेतारः उपस्थिताः आसन्।

हिन्दुस्थान समाचार / अंशु गुप्ता