Enter your Email Address to subscribe to our newsletters
१९ दिसम्बर् १९२७ तमे दिने भारतीय-स्वातन्त्र्य-सङ्ग्रामस्य इतिहासे शौर्य-त्याग-बलिदानानां प्रतीकं जातम्। अस्मिन्नेव दिने ब्रिटिश-शासनम् काकोरी-काण्डे संलग्नान् त्रीन् महान् क्रान्तिकारिणः—रामप्रसाद-बिस्मिलम्, अशफाक-उल्ला-खानम्, रोशन-सिंहम्— मृत्यूदण्डेन दण्डितवान्। एते वीराः देशं विदेशी-शासनात् मुक्तं कर्तुं स्वप्राणानाम् आहुतीं दत्तवन्तः। रामप्रसाद-बिस्मिलः स्वातन्त्र्य-आन्दोलनस्य प्रखरः नेता, कविः च सङ्गठनकर्ता च आसीत्। अशफाक-उल्ला-खानः हिन्दू-मुस्लिम-एकतायाः सजीवः प्रतीकः मन्यते, येन देशस्य स्वातन्त्र्यं धर्मात् उपरि स्थापितम्। रोशन-सिंहः अपि निर्भीकतया आङ्ग्ल-शासनाय आह्वानं दत्तवान्, अन्तिम-क्षणपर्यन्तं स्वविचारेषु अडिगः अभवत्।
एते त्रयः काकोरी-रेल-डकैती-विषये दोषिणः घोषिताः, यस्य उद्देश्यं आङ्ग्ल-सर्वकारस्य कोषं लुटित्वा क्रान्तिकारी-गतिविधीनां वेगं वर्धयितुम् आसीत्। मृत्यु-दण्डात् पूर्वम् अपि एते शहीदाः क्षमायाचनां कर्तुं निराकृतवन्तः, हसन्तः हसन्तः देशाय स्वजीवनं न्योछावरं कृतवन्तः। एतेषां बलिदानम् अद्यापि युवानां देशभक्ति-साहस-एकतानां प्रेरणां ददाति।
महत्त्वपूर्णः घटनाचक्रः—
११५४ — किङ्ग् हेनरी-द्वितीयः आङ्ग्ल-देशस्य सम्राट् अभवत्।
१८४२ — अमेरिका-देशः हवाई-प्रदेशं प्रान्तरूपेण मान्यतां दत्तवान्।
१९१९ — अमेरिका-देशे मौसम-विज्ञान-सोसाइटी स्थापिता।
१९२७ — उत्तर-प्रदेश-ऑटोमोबाइल-सङ्घस्य स्थापना अभवत्।
१९२७ — स्वातन्त्र्य-सेनानी रामप्रसाद-बिस्मिलः, अशफाक-उल्ला-खानः, रोशन-सिंहः च आङ्ग्लैः मृत्यूदण्डेन दण्डिताः।
१९४१ — एडोल्फ् हिटलरः जर्मन-सेनायाः सम्पूर्णां कमान् स्वहस्ते गृहीतवान्।
१९४५ — मुम्बई-नगरे संस्थानं पेडर्-रोड्-स्थितं केनिलवर्थ्-बङ्गलं प्रति स्थानान्तरितम्।
१९५८ — सुकुमार-सेनः भारतीय-गणराज्यस्य प्रथमः मुख्य-निर्वाचन-आयुक्तः आसीत्।
१९६१ — ऑपरेशन-विजय-अन्तर्गतं गोवा-दमन-दीव्-पुर्तगालात् मुक्ताः।
१९७४ — ऑस्ट्रेलिया-देशस्य पूर्व-क्रिकेट्-दलनेता रिकीपोण्टिङ्ग इत्यस्य जन्म।
१९८४ — चीन-देशेन ब्रिटेन-देशेन च १९९७ पर्यन्तं हाङ्गकाङ्ग-चीन-देशाय हस्तान्तरण-सन्धिः कृतः।
१९८४ — भोपाल्-गैस्-त्रासदीयां सहस्रशः जनानां मृत्युर्भवति।
१९९७ — हॉलीवुड्-इतिहासप्रसिद्धा चलचित्रम् ‘टाइटैनिक्’ विमोचितम्।
१९९८ — अमर्त्य-सेनः बाङ्ग्लादेश-देशस्य मानद-नागरिकतां प्राप्नोत्।
१९९८ — अमेरिका-देशे राष्ट्रपति बिल्-क्लिण्टन्-विरुद्धं महाभियोगः आरोपितः।
१९९९ — मकाऊ-प्रदेशस्य चीन-देशाय हस्तान्तरणम्।
२००० — ऑस्ट्रेलिया-देशः वेस्ट्-इण्डीज्-देशं पराजित्य निरन्तरं त्रयोदशं टेस्ट्-विजयं प्राप्तवान्।
२००३ — अमेरिका-देशः कश्मीर-विषये पाकिस्तानस्य संयुक्त-राष्ट्र-माङ्गां त्यागं कृतवानिति स्वागतं कृतवान्।
२००३ — लीबिया-देशः रासायनिक-आयुधानां समापनस्य घोषणा कृतवान्।
२००५ — अफगानिस्तान-देशे त्रिंशत्-वर्षानन्तरं प्रथमस्य लोकतान्त्रिक-संसदः अधिवेशनम्।
२००६ — शैलजा-आचार्या नेपाल-देशस्य भारत-देशे नव-राजदूता नियुक्ता।
२००७ — टाइम्-मैगजीन्-पत्रिकया व्लादिमीर्-पुतिन् ‘पर्सन् ऑफ् दि ईयर्’ इति चयनितः।
२००८ — केनरा-बैङ्क्, एच्-डी-एफ्-सी, बैङ्क्-ऑफ्-राजस्थान् च गृह-ऋणं सुलभं कृतवन्तः।
२०१२ — पार्क्-ग्युन्-हे दक्षिण-कोरिया-देशस्य प्रथमः महिला-राष्ट्रपतिः अभवत्।
जन्म—
१८७३ — उपेन्द्रनाथ-ब्रह्मचारीः भारतस्य वैज्ञानिकः तथा स्वकाले अग्रगण्यः चिकित्सकः आसीत्।
१८८४ — राम-नारायण-सिंहः प्रसिद्धः सामाजिक-कार्यकर्ता, स्वातन्त्र्य-सेनानी, हजारीबाग-प्रदेशस्य राजनीतिज्ञः आसीत्।
१८९९ — मानव-अधिकारार्थं संघर्षशीलः अमेरिकी-नेता मार्टिन्-लूथर्-किङ्ग्-सीनियर्।
१९१५ — मैरेम्बम्-कोइरङ्ग-सिंहः भारतीय-राज्ये मणिपुरे प्रथमः मुख्यमंत्री आसीत्।
१९१९ — ओम्-प्रकाशः भारतीय-चलचित्र-जगतः प्रसिद्धः चरित्र-अभिनेता आसीत्।
१९३४ — प्रतिभादेवीसिंहपाटिलः भारतस्य प्रथमः महिलाराष्ट्रपतिः।
१९३७ — जी.बी. पटनायकः भारतस्य भूतपूर्वः द्वात्रिंशत्तमः मुख्य-न्यायाधीशः आसीत्।
१९५१ — रतन-लाल्-कटारिया भारतीय-जनता-पक्षस्य वरिष्ठः राजनीतिज्ञः आसीत्।
१९६९ — नयन-मोंगिया पूर्वः भारतीयः क्रिकेट्-क्रीडकः आसीत्।
१९७४ — रिकी-पोण्टिङ्गः ऑस्ट्रेलिया-देशस्य क्रिकेट्-क्रीडकः तथा दलनेता।
१९८० — जमुना-टुडू पद्मश्री-सम्मानिता वृक्ष-रक्षणाय समर्पिता महिला।
निधन—
१८६० — लॉर्ड्-डलहौजी १८४८ तः १८५६ पर्यन्तं भारतस्य गवर्नर्-जनरल् आसीत्।
१९८८ — उमाशंकर-जोशी ज्ञानपीठ-पुरस्कार-सम्मानितः प्रसिद्धः गुजराती-साहित्यकारः।
१९२७ — ठाकुर-रोशन-सिंहः भारत-स्वातन्त्र्यार्थं संघर्षशीलः क्रान्तिकारी।
१९२७ — अशफाक-उल्ला-खानः भारतस्य प्रसिद्धः स्वातन्त्र्य-सेनानी।
१९२७ — रामप्रसाद-बिस्मिलः महान् स्वातन्त्र्य-सेनानी, उच्चकोटिः कविः, शायरः, अनुवादकः, बहुभाषाविद्, साहित्यकारः च।
२००२ — बाबूभाई-पटेलः जनता-पक्षस्य राजनीतिज्ञः तथा गुजरात-राज्यस्य भूतपूर्वः मुख्यमंत्री।
२०१६ — अनुपम्-मिश्रः लेखकः तथा गाँधीवादी-पर्यावरणविद् आसीत्।
महत्त्वपूर्णः दिवसः—
गोवा-मुक्ति-दिवसः।
---------------
हिन्दुस्थान समाचार / अंशु गुप्ता