Enter your Email Address to subscribe to our newsletters
नवदेहली, 18 दिसंबरमासः (हि.स.)। भारत–ओमानयोः मध्ये गुरुवासरे व्यापक–आर्थिकसहयोगसन्धिः (सीईपीए) सम्पन्नः। एतेन सह समुद्रीविरासतसंग्रहालयः, कृषिः तथा सम्बद्ध–मक्षेत्राणि, उच्च–मशिक्षा इत्येतेषु विषयेषु त्रयः सन्धि–ज्ञापनाः अपि हस्ताक्षरिताः। उभयदेशाभ्यां श्री अन्नं–कृषिः तथा कृषि–खाद्य–नवाचारः इत्येतयोः क्षेत्रयोः सहयोगार्थं कार्यकारी–कार्यक्रमः, तथा समुद्री–सहयोगे संयुक्त–दृष्टिकोण–प्रपत्रानि स्वीकृतानि।
विदेश–मन्त्रालयेन उक्तं यत् सीईपीए–सन्धिना घनिष्ठं आर्थिकं वाणिज्यिकं च एकीकरणं सुदृढीकर्तुं विकसितुं च उद्दिश्यते। अस्य माध्यमेन व्यापार–अवरोधाः न्यूनाः कृत्वा स्थिरः रूपरेखा निर्मास्यते, येन उभयदेशयोः मध्ये व्यापारः प्रवर्धिष्यते। एतेन अर्थव्यवस्थायाः सर्वेषु प्रमुखेषु क्षेत्रेषु अवसराः उद्घाटयिष्यन्ते, आर्थिक–विकासः त्वरितः भविष्यति, रोजगार–सृजनं निवेश–प्रवाहश्च वर्धिष्यते।
सन्धिज्ञापनानां अन्तर्गतम् उभयदेशौ लोथल–स्थितं राष्ट्रियसमुद्री–न्यासपरिसरं सहितं समुद्री–संग्रहालयानां सहयोगार्थं सहभागितां स्थापयिष्यतः। कृषि–विज्ञान–प्रौद्योगिक्यां प्रगति, उद्यानिकी–संवर्धनम्, एकीकृत–कृषि–प्रणाल्यः, सूक्ष्म–सिञ्चनम् इत्यादिषु सहयोगः करिष्यते। परस्पर–हित–क्षेत्रेषु संयुक्त–अनुसन्धानं, विशेषतः व्यावहारिक–अनुसन्धानम्, कृत्वा संकाय–सदस्यानां, शोधकर्तॄणां, विदुषां च आदान–प्रदानं सुलभं करिष्यन्ति।
अतिरिक्ततया भारतस्य वैज्ञानिक–विशेषज्ञता तथा ओमानदेशस्य अनुकूल–कृषि–जलवायविक–परिस्थितयः इत्येतयोः आधारे आधारभूत–सहयोगः स्थापितः भविष्यति। समुद्री–सहयोगे संयुक्त–दृष्टिकोण–प्रपत्रस्य स्वीकरणेन क्षेत्रीय–समुद्री–सुरक्षा, नीला–अर्थव्यवस्था, समुद्री–संसाधनानां सतत–उपयोगः इत्येषु क्षेत्रेषु सहयोगः अधिकं सुदृढः भविष्यति।
प्रधानमन्त्री श्रीमान् नरेन्द्रमोदी अद्य मस्कट्-नगरे सुल्तान् हैथम–बिन्–तारिक इत्यनेन सह द्विपक्षीयां सभां कृतवान्। रॉयल्–पैलेस्-मध्ये उभाभ्यां नेतृभ्यां प्रत्यक्ष–स्तरे तथा प्रतिनिधिमण्डल–स्तरे वार्ताः सम्पन्नाः। ताभ्यां भारत–ओमान–रणनीतिक–सहाभागिता समीक्षिता, द्विपक्षीय–सम्बन्धानां निरन्तर–वृद्धिः च प्रशंसिता। उभौ अवदताम्—एषा यात्रा भारत–ओमान–सम्बन्धानां कृते विशेष–महत्त्वपूर्णा, यतः उभयदेशौ अस्मिन् वर्षे राजनयिक–सम्बन्धानां ७० वर्षपूर्तिं आचर्यतः। नेतारौ ओमान–विजन–२०४० तथा २०४७ पर्यन्तं विकसित–भारत–लक्ष्याणाम् मध्ये सामञ्जस्यं स्वागतवन्तौ, स्वजनानां आकाङ्क्षापूरणाय परस्पर–समर्थनं च प्रदत्तवन्तौ। क्षेत्रीय–वैश्विक–घटनाक्रमेषु अपि विचार–विनिमयः कृतः, क्षेत्रीय–शान्ति–स्थैर्ययोः प्रति स्व–प्रतिबद्धता पुनः उद्घोषिता।
प्रधानमन्त्रीणा अन्ताराष्ट्रिय–सौर–गठने ओमानदेशस्य प्रवेशः प्रशंसितः, तथा आपदा–प्रतिरोधी–आधारभूत–संरचना–गठने एवं वैश्विक–जैव–इन्धन–गठने सम्मिलनाय आमन्त्रणं दत्तम्। वित्तीय–सेवाः विषये यूपीआई तथा ओमान–डिजिटल–भुगतान–प्रणाली मध्ये सहयोगः, रुपे–कार्डस्य अंगीकारः, स्थानीय–मुद्राभिः व्यापारः इत्येतानि चर्चितानि।
उभौ नेतारौ सीईपीए–सन्धौ हस्ताक्षरं स्वागतवन्तौ। द्विपक्षीय–व्यापारः १० अरब–अमेरिकी–डॉलराणाम् अधिकः अभवत् इति तथा द्विपक्षीय–निवेश–प्रवाहे प्रगतिः जाता इति सन्तोषं व्यक्त्वा प्रधानमन्त्री अवदत्—सीईपीए द्विपक्षीय–व्यापारं निवेशं च प्रवर्धयिष्यति, रोजगारं सृजिष्यति, उभयदेशयोः बहूनि अवसराणि उद्घाटयिष्यति।
नेतृभ्यां दीर्घकालिक–ऊर्जा–व्यवस्था, नवीकरणीय–ऊर्जा–उद्यमाः, हरित–हाइड्रोजन–हरित–अमोनिया–परियोजनाः इत्यादिभिः माध्यमैः ऊर्जा–सहयोगस्य नूतन–वेगः दातव्यः इति अपि चर्चितम्। खाद्य–सुरक्षा, निर्माणम्, डिजिटल–प्रौद्योगिकयः, महत्त्वपूर्ण–खनिजाः, रसद–सेवाः, मानव–सम्पत्तिः–विकासः, अन्तरिक्ष–सहयोगः इत्यादिषु क्षेत्रेषु अपि सहयोगविस्तारः चर्चितः।
प्रधानमन्त्री अवदत्—उर्वरक–क्षेत्रम् तथा कृषि–अनुसन्धानम् उभयपक्षयोः कृते लाभप्रदौ क्षेत्रौ स्तः; अतः संयुक्त–निवेशं सहितं एतेषु क्षेत्रेषु अधिक–सहयोगाय कार्यं करणीयम्। उभौ नेतारौ समुद्री–क्षेत्रं सहितं रक्षा–सुरक्षा–सहयोगस्य अधिक–वर्धनाय स्व–प्रतिबद्धतां पुनः पुष्टवन्तौ।
---------------
हिन्दुस्थान समाचार / अंशु गुप्ता