नवदिल्ली, 22 दिसंबरमासः (हि.स.)।

दिल्लीप्रदेशस्य पर्यावरणमन्त्री मनजिन्दर सिंह सिरसा अवदत् यत् ग्रैप् ४ नियमस्य उल्लङ्घनं कुर्वन्तीनां तथा प्रदूषणं जनयन्तीनां औद्योगिकसंस्थायानां तत्क्षणं सीलनार्थं व्यापकः अभियानः अद्य आरब्धः अस्ति।

सिरसा सोमवासरे दिल्ली सचिवालये आयोजितायां पत्रकारसम्मेलने अवदत् यत् सर्वे दिल्ली नगरनिगमस्य उपायुक्ताः दिल्ली प्रदूषण नियन्त्रण समित्या सह अद्य एव अनधिकृतोद्योगानां विरुद्धं सीलनप्रक्रियां प्रारब्धवन्तः सन्ति। अस्य व्यापकाभियानस्य अन्तर्गतं प्रदूषणं जनयन्त्यः सर्वाः संस्थाः सीलिताः भविष्यन्ति।

राजधानीमध्ये वायुप्रदूषणं न्यूनं कर्तुं दिल्ली सर्वकारो बहुस्तरीयां रणनीतिं तीव्रगत्या कार्यान्वयति। गतचतुर्दिनेषु प्रवर्तितस्य ग्रैप् ४ इत्यस्य कठोरप्रावधानानां सकारात्मकः प्रभावः अधुना प्रत्यक्षतया दृश्यते, वायुगुणवत्तायां च सुधारः अभिलेखितः अस्ति।

तेन अवदत् यत् ‘नो पीयूसी, नो फ्यूल’ नियमस्य प्रवर्तनानन्तरं अधुना यावत् द्विलक्षाधिकानां वाहनानां पीयूसी परीक्षणं कृतम्, प्रमाणपत्राणि च दत्तानि सन्ति। सहस्रदशवाहनानि मानदण्डेषु न सफलानि अभवन्। एतत् स्पष्टं सूचयति यत् कठोरं प्रवर्तनं सम्यग्दिशि फलप्रदं भवति।

सर्वे पीयूसी केन्द्राणि आधुनिकैः उन्नतैः यन्त्रैः अद्यतनानि क्रियमाणानि सन्ति, येन परीक्षणे विलम्बो न भवेत् परिणामाश्च शुद्धाः स्युः। पीयूसी व्यवस्थां अधिकविश्वसनीयां कर्तुं तृतीयपक्षीयपरीक्षणप्रणाली अपि प्रवर्त्यते। परिवहनविभागस्य तकनीकीदलानि निरन्तरं स्थलेषु निरीक्षणं कुर्वन्ति, येन किमपि अनियमितं न स्यात्।

सिरसा अवदत् यत् अद्यतः दिल्लीसम्पूर्णे प्रदूषणं जनयन्तीनां उद्योगाणां विरुद्धं अभियानं अधिकं तीव्रं कृतम् अस्ति। या कापि औद्योगिकसंस्था वायुप्रदूषणनियमाणां उल्लङ्घनं कुर्वती दृश्यते, सा तत्क्षणं सीलिता भविष्यति। ३१ दिसम्बरपर्यन्तं ओईसीएम प्रमाणपत्रार्थं आवेदनं न कृतवन्तः उद्योगाः अपि कठोरकार्यवाहीं प्राप्स्यन्ति। नगरनिगमः प्रदूषण नियन्त्रण समिति च सहकार्येण नगरे वर्तमानानाम् अवैधानिकानाम् अनधिकृतानां च औद्योगिकैककानां पहचानं कुर्वन्ति। एते सर्वे एककाः निरुद्धाः भविष्यन्ति।

मन्त्री अवदत् यत् दिल्ली सरकार शतप्रतिशतं अनुपालनं सुनिश्चितं कर्तुं दृढसंकल्पा अस्ति। तेन उक्तं यत् धूलिनियन्त्रणार्थं मार्गेषु दिवानिशं स्वच्छता जलप्रसारणं च क्रियते। अपि च ल्यान्डफिल् स्थलेषु प्रतिदिनं प्रायः पञ्चत्रिंशत्सहस्रं मेट्रिक्टन परिमाणमवकरं वैज्ञानिकरीत्या जैवखननप्रक्रियया निष्कास्यते, येन प्राचीनकचरपर्वताः नश्येयुः धूलिजन्यं प्रदूषणं च न्यूनं भवेत्।

मन्त्री नगरे जलाशयानां पुनरुद्धारदिशायां प्रगतिं अपि अवदत्। सः अवदत् यत् ये जलाशयाः वर्षाणामन्तरे लुप्ताः अथवा अतिक्रमणस्य शिकाराः अभवन्, तेषां मध्ये न्यूनातिन्यूनं पञ्चाशत्प्रतिशतं आगामिषु दिनेṣu स्वमूलस्वरूपे पुनः स्थापयितुं सरकारस्य लक्ष्यं अस्ति। एते जलाशयाः धूलिन्यूनतायै नगरस्य पर्यावरणस्य च सुधाराय महत्त्वपूर्णां भूमिकां वहन्ति।

वर्क फ्रॉम होम निर्देशानां विषये मन्त्री स्पष्टं अवदत् यत् ग्रैप् ४ अन्तर्गतं पञ्चाशत्प्रतिशतं गृहात् कार्यकरणनिर्देशस्य पालनं न कुर्वन्तीनां निजीसंस्थानां विरुद्धं कार्यवाही भविष्यति। एएनपीआर क्यामेरासु तन्त्रदोषसम्बन्धिनां वार्तानां विषये प्रत्युत्तरं ददन् सः अवदत् यत् परिवहनविभागः एतत् विषयं परीक्षते।

पूर्वसरकारं लक्ष्यीकृत्य सः अवदत् यत् यानि योजनानि तैः स्वीकृतानि, तासु अपि शैथिल्यम् आसीत्। दिल्लीस्य पूर्वमुख्यमन्त्री अरविन्द केजरीवालं तीव्रतया आलोचयन् सः अवदत् यत् ये जनाः दशवर्षपर्यन्तं दिल्लीं शासितवन्तः प्रदूषणं कुशासनं भ्रष्टाचारं च अवशिष्य, ते अधुना केवलं राजनीतिकपर्यटकाः इव छायाचित्रग्रहणार्थं कार्यक्रमेषु च दर्शनार्थं आगच्छन्ति। तेषां दिल्लीस्य पर्यावरणविषये वक्तुं किमपि नैतिकाधिकारः न अस्ति इति सः अवदत्।

----------

हिन्दुस्थान समाचार