यदा अस्वस्थतायामपि अटलजिः द्वारा कृतं ‘राष्ट्रधर्म’ पत्रिकायाः लोकार्पणम्
–कर्मचारिणः श्रान्तः भवन्ति स्म तदा अटलजी स्वयं चालयन्ति स्म यन्त्रम् लखनऊ,24 दिसंबरमासः (हि.स.)। राष्ट्रीय-स्वयंसेवक-सङ्घस्य तत्कालीनः प्रान्त-प्रचारकः भाऊरावः देवरसः अटलमहोदयं हरदोई-जनपदस्य सण्डीला-ताल्लुकस्य प्रचारक-रूपेण प्रेषितवान् आसीत्। अग
राष्ट्र्रधर्म के लोकार्पण के अवसर पर मंचासीन अटल जी,बीच में ह्रदयनारायण दीक्षित व पवनपुत्र बादल


–कर्मचारिणः श्रान्तः भवन्ति स्म तदा अटलजी स्वयं चालयन्ति स्म यन्त्रम्

लखनऊ,24 दिसंबरमासः (हि.स.)। राष्ट्रीय-स्वयंसेवक-सङ्घस्य तत्कालीनः प्रान्त-प्रचारकः भाऊरावः देवरसः अटलमहोदयं हरदोई-जनपदस्य सण्डीला-ताल्लुकस्य प्रचारक-रूपेण प्रेषितवान् आसीत्। अगस्त् 1947 मासे भाऊराव-देवरसः सह प्रान्त-प्रचारकेन पण्डित-दीनदयाल-उपाध्यायेन सह चिन्तितवान् यत् भविष्यस्य दिशा-दर्शनाय एका सांस्कृतिक-पत्रिका प्रकाशितव्या। अन्ततः ‘राष्ट्रधर्म’ इति पत्रिकायाः प्रकाशन-योजना निश्चिताभवत्।

अखिल-भारतीय-साहित्य-परिषदः राष्ट्रीय-महामन्त्री डॉ. पवनपुत्रबादलः अवदत् यत् 31 अगस्त् 1947 तमे दिनाङ्के श्रावणी-पूर्णिमायां (रक्षाबन्धन-पावन-अवसरे) ‘राष्ट्रधर्म’ पत्रिकायाः प्रथमाङ्कः प्रकाशितः अभवत्। पत्रिकायाः प्रथम-पृष्ठे एव अटलजी द्वारा विरचिता प्रसिद्धा कविता —

‘हिन्दू तन मन हिन्दू जीवन, रग–रग हिन्दू मेरा परिचय’ इति

प्रकाशिता आसीत्। तेनैव सह अस्मिन् अङ्के पण्डित-दीनदयाल-उपाध्यायस्य चिन्तनपरः लेखः ‘चित्ति’ अपि प्रकाशितः। अस्याः पत्रिकायाः त्रिसहस्रं प्रतयः क्षणमात्रेण विक्रीताः। द्वितीय-संस्करणार्थं पुनः पञ्चाशत-प्रत्यानाम् आदेशः दत्तः। पश्यत एव पत्रिकायाः प्रसारः वर्धमानः अभवत्— द्वितीयाङ्कस्य 4000, तृतीयाङ्कस्य च 12000 प्रतयः प्रकाशिताः। सम्पूर्णे देशे युवा-सम्पादकः अटलजी व्यापकं यशः प्राप्नोत्।

डॉ. बादलः अवदत् यत् तस्मिन् काले अङ्क-प्रकाशनम् अत्यन्तं कठिनम् आसीत्। यन्त्रं हस्तेन एव चालयितव्यं भवति स्म। यदा कर्मचारिणः श्रान्ताः भवन्ति स्म, तदा अटलजी तथा दीनदयाल-उपाध्यायः स्वयं हस्तेन यन्त्रं चालयन्ति स्म। केवलं तत् एव न, अटलजी स्वयं द्विचक्रिकायाम् आरूढः ‘राष्ट्रधर्म’ पत्रिकायाः पुटकान् वहन् चारबाग्-रेलवे-स्थानकं लखनऊ-नगरे च स्थानीय-प्रतिनिधीनां गृहेषु स्वयमेव वितरयति स्म।

पश्चात् अटलजी देशस्य जन-मनसि स्थायित्वेन निवसन्ति स्म। सः त्रिवारं देशस्य प्रधानमन्त्री अभवत्। ‘राष्ट्रधर्म’ पत्रिकायाः प्रबन्ध-सम्पादकः आसीत्। डॉ. बादलः अवदत् यत् कालान्तरे 2007 तमे वर्षे यदा ‘जनसंघ तथा भाजपा विशेषाङ्कः’ प्रकाशितः, तदा तस्य लोकार्पणार्थं वयं दिल्ली-नगरे अटलमहोदयं द्रष्टुं गतवन्तः। अटलजी अवदत् यत् “अधुना वयं लखनऊं गन्तुं न शक्नुमः।” तत्क्षणं वयं अवदाम यत् “अटलजी, वयं तु दिल्लीं प्रति एव आगन्तुं शक्नुमः।” अटलजी स्मितं कृत्वा अवदत् यत् “आगच्छन्तु, वयमपि आगमिष्यामः।” ततः दिनाङ्के 07 अगस्त् 2007 अटलजीद्वारा तथा आडवाणीजीद्वारा च नवी-दिल्ली-नगरे उभयोः अङ्कयोः भव्यं विमोचनं सम्पन्नम्। अटलजीसदृशस्य श्रेष्ठ-वक्तुः सन्निधौ कार्यक्रम-सञ्चालनस्य आशीर्वादोऽपि अस्माभिः प्राप्तः। विधेः विधानानुसारं अगस्त् 1947 तमे वर्षे ‘राष्ट्रधर्म’ पत्रिकातः प्रारब्धा अटलमहोदयस्य एषा सामाजिक-यात्रा 07 अगस्त् 2007 तमे दिने ‘राष्ट्रधर्म’ पत्रिकायाः जनसंघ-भाजपा-विशेषाङ्कस्य लोकार्पणेन समापिता। एषः अटलमहोदयस्य अन्तिमः सार्वजनिकः कार्यक्रमः आसीत्।

हिन्दुस्थान समाचार