नव दिल्‍ली, 26 दिसंबरमासः (हि.स)।

पेट्रोलियमप्राकृतिकगैसमन्त्रालयेन 2025 तमे वर्षे स्वच्छऊर्ज्याः प्राप्तिं विस्तारयितुं, इन्धनसंरचनां सुदृढीकर्तुं, तेलगैसक्षेत्रयोः सुधारान् प्रवर्तयितुं च महत्त्वपूर्णा प्रगतिर्निर्वहिता। प्रधानमंत्रि-उज्ज्वलायोजनया देशव्यापी स्वच्छपाकइन्धनस्य सुविधा विस्तारिता। अस्याः योजनायाः विस्तारात् एकदिसम्बरपर्यन्तं स्वच्छपाकइन्धनस्य लाभार्थिनां संख्या प्रायः दशबिलियनत्रिंशल्लक्षाधिकानि कोट्यधिकानि अभवत्।

मन्त्रालयेन राष्ट्रव्यापीमूलभूतसुरक्षापरिशोधनाभियानेन उपभोक्तृसुरक्षा सुदृढीक्रता। डिजिटलभुगतानसेवा, विद्युतयानचार्जनकेन्द्राणि, बहुइन्धनऊर्जिस्थानानि च उपयुज्य इन्धनखुद्रावसंरचना बलीकृता। सर्वकारेण वित्तीयवर्षे 2025 26 मध्ये पंचविंशतिलक्षाधिकान्यल्पदाबग्याससंयोगानि दातुं अनुमतिः दत्ता। पात्रताप्रक्रिया एकेन अभावघोषणापत्रेण सरलाकृता येन प्रवेशः शीघ्रतरः समावेशी च अभवत्।

अपनाघरनाम्नि कार्यक्रमेण ट्रकचालकानां कृते सुविधाः सुदृढीकृताः, मार्गसुरक्षा च वर्धिता। पञ्चविंशतिसहस्रचतुःशतानि अधिकानि किमी दीर्घः गैसपाइपलाइनजालम् एकराष्ट्रएक-अनिलजालं प्रति वेगं दत्तम्। संशोधिततेलक्षेत्रविनियमाः पेट्रोलियमप्राकृतिकगैसनियमाश्च उपरीक्षेत्रे परिवर्तनात्मकसुधारणिाकृता।

मन्त्रालयं तेलप्राकृतिकानिलयोरन्वेषणोत्पादनशोधनवितरणविपणनं च तथा आयातनिर्यातसंरक्षणं च ददाति। भारतस्य शीघ्रवर्धमानस्य अर्थव्यवस्थायाः कृते तेलगैसौ प्रमुखऊर्जिस्रोतौ स्तः। सुलभऊर्ज्युपलब्धिं सुनिश्चितुं, देशीय-उत्पादनं वर्धयितुं, अवसंरचनां बलीकर्तुं, स्वच्छइन्धनप्रवर्तनं कर्तुं, राष्ट्रस्य ऊर्जिसुरक्षां च दृढीकर्तुं व्यापकबहुमुखदृष्टिकोणः स्वीकृतः।

प्रधानमन्त्रि-उज्ज्वलायोजनालाभिभ्यः चतुर्दशदशांशद्विकिलोग्रामपरिमिते पात्रेषु त्रिशतरूप्यकाणां लक्ष्यितानां सब्सिडीनां प्रादानेन एलपीजी इन्धनस्य वहनक्षमता वर्धिता। प्रति वर्षं नववारं पुनर्भरणस्य सुविधा दत्ता। एतेन प्रति व्यक्ति औसतखपतिः 2019 20 तमे वर्षे त्रयः पुनर्भरणाः आसन् इति स्थितेः 2024 25 तमे वर्षे चतुरश्चत्वारिंशद्ध्विशतांशाधिकं पुनर्भरणं प्राप्तम्, 2025 26 तमे वर्षे च प्रायः पञ्च पुनर्भरणानाम् अपेक्षा दृश्यते। एतत् स्वच्छपाकइन्धनस्य निरन्तरमङ्गीकृतिं सूचयति।

सब्सिडीवितरणस्य लक्ष्यीकरणं पारदर्शितां च वर्धयितुं बायोमेट्रिकआधारप्रमाणीकरणं तीव्रीकृतम्। एकदिसम्बर 2025 पर्यन्तं एकसप्ततिशतांश पीएमयूवाईउपभोक्तारः द्विसष्टिशतांशगैरपीएमयूवाईउपभोक्तारश्च प्रमाणीकरणेन आवृताः। राष्ट्रव्यापीविशेषाभियानेन सरलमोबाइलप्रक्रियाद्वारा निःशुल्कप्रमाणीकरणं कर्तुं सुलभताकृता।

देशव्यापीसुरक्षापरीक्षणाभियानेन 12.12 कोट्यधिकानि निःशुल्कसुरक्षापरीक्षणानि कृता 4.65 कोट्यधिकानि एलपीजी नलिकाः रियायतीदरेण परिवर्तिताः। एतेन गृहे एलपीजी उपयोजनसुरक्षा जागरूकता च वर्धिता।

इन्धनविपणनावसंरचनायां सुधृढीकरणं कृतम्। नवतिसहस्राधिकानि खुद्राविक्रयस्थलानि डिजिटलभुगतानसुविधाभिः सज्जीकृतानि। गृहद्वारवितरणसेवा 3200 अधिकैः टङ्करैः विस्तीर्णा। स्वच्छभारतकार्यक्रमेण सर्वत्र शौचालयसुविधा सुनिश्चिता।

विद्युतचालनसंबद्धा अवसंरचना द्रुतं विस्तृता। FAME द्वितीययोजनायाः अन्तर्गतं 8932 चार्जिंगकेन्द्राणि स्थापितानि तथा तेलविपणनकम्पनीभिः स्वयमेव 18500 अधिकानि केन्द्राणि स्थापिता।

गैसाधारितार्थव्यवस्था अपि विस्तृता। 2014 तमे वर्षे 15340 किमीयुक्तानां पाइपलाइनीनाम् दीर्घता जून 2025 पर्यन्तं 25429 किमी जाताऽस्ति, 10459 किमी निर्माणाधीनाः। एकराष्ट्रएकजालएकशुल्कनाम प्रणाली 2023 एप्रिलमासादारभ्य प्रवर्तिता येन वहनशुल्कमानकीकृतम्।

शहरीगैसवितरणं 307 भौगोलिकक्षेत्रेषु विस्तारितम्। घरेलूपाइप्डनैसर्गिकगैससंयोगाः 1.57 कोट्यधिकाः अभवन्, CNGकेन्द्राणि 8400 अधिकानि। संपीडितजैवगैससंस्थाना अपि 130 अधिकानि प्रवर्तितानि।

जैवइन्धनक्षेत्रे उल्लेखनीया वृद्धिर्दृष्टा। 2024 25 वित्तवर्षारम्भे पेट्रोले इथेनोलमिश्रणं औसततः उन्नविंशतिशतांशाधिकं प्राप्तम् येन बहिर्मुद्रासंरक्षणं कार्बनउत्सर्जनकर्षणं च अभवत्। सततविमानइन्धनस्य लक्ष्यनिर्धारणं कृतम्।

तेलक्षेत्रविनियमनविकाससंशोधनअधिनियम 2025 तथा पेट्रोलियमप्राकृतिकगैसनियम 2025 इत्यनयोः प्रवर्तनात् उपरीक्षेत्रे महांसि सुधाराः अभवन्। हाइड्रोकार्बनअन्वेषणलाइसेंसनीत्यानुसारं 172 खण्डाः आवण्टिताः, निवेशश्च आकर्षितः।

एवं नीतिसुधारैः अवसंरचनाविस्तारेण स्वच्छऊर्जिप्रवर्तनचेष्टाभिश्च 2025 तमे वर्षे ऊर्जा उपलब्धता सामर्थ्यं स्थैर्यं सुरक्षां च सुदृढीकृत्य राष्ट्रं नमनीयं समावेशी च उद्भविष्ये प्रति नियंत्रितं नीतम्।

---------------

हिन्दुस्थान समाचार