तेल अवीवः, 27 दिसंबरमासः (हि.स.)।

इज़रायल्-देशेन सोमालीलैण्ड्-गणराज्यं स्वतन्त्र-राष्ट्ररूपेण मान्यता दत्ता। एवं कर्तुं सक्षमः संयुक्त-राष्ट्र-सङ्घस्य प्रथमः सदस्य-देशः इज़रायल् एव अभवत्। इज़रायलस्य प्रधानमन्त्रिणा बेंजामिन्-नेतन्याहु-नाम्ना उक्तं यत् तेन सोमालीलैण्ड्-राष्ट्रपतिना अब्दिरहमान्-मोहमद््-अब्दिल्लाही-नाम्ना सह आभासी-माध्यमेन संयुक्त-घोषणापत्रे हस्ताक्षराः कृताः। सोमालीलैण्ड्-देशस्य मान्यतादानेन तुर्किए-देशः सोमालिया-देशश्च आहते इव अभवताम्।

सोमालियात् 1991 तमे वर्षे पृथक्कृतः सोमालीलैण्ड् दीर्घकालात् राजनैतिक-मान्यतां प्राप्नुयात् इति प्रयासान् कुर्वन्न् आगतः, किन्तु तस्मै यावदद्य न महान् सफलः प्राप्तः। शुक्रवासरे इज़रायल्-देशेन सोमालीलैण्ड्-देशः पूर्णतया मान्यः कृतः, यद्यपि ब्रिटेन्, यूएई, डेनमार्क्, कीनिया, तैवान् इत्यादिदेशैः अनौपचारिक-राजनैतिक-сम्बन्धाः पूर्वमेव आसन्।

दी-टाइम्स्-ऑफ्-इज़रायल्-नामकस्य समाचारानुसारं शुक्रवासरे इज़रायल् सोमालीलैण्ड्-गणराज्यं स्वतन्त्र-राष्ट्ररूपेण मान्यं कर्तुं प्रथमदेशः अभवत्। एतत् आफ्रिका-महाद्वीपस्य “हॉर्न्-ऑफ्-आफ्रिका” इति प्रदेशे स्थितस्य अस्य क्षेत्रस्य सोमालियात् पृथक्करणानन्तरं त्रिंशदधिकवर्षेभ्यः परं जातम्। इज़रायल्-पक्षतः प्रधानमन्त्रिणा बेंजामिन्-नेतन्याहुना विदेशमन्त्रिणा गिदोन्-सार्-नाम्ना च घोषणापत्रे हस्ताक्षराः कृताः, सोमालीलैण्ड्-पक्षतः राष्ट्रपति अब्दिरहमान्-मोहमद््-अब्दुल्लाही इत्यनेन हस्ताक्षराः कृताः।

सामाजिकमाध्यम-मञ्चे “एक्स्” इत्यस्मिन् इज़रायलस्य प्रधानमन्त्रिणा नेतन्याहुना एतत् सूचितं यत्—“वयम् आर्थिक-क्षेत्रेषु, कृषिक्षेत्रेषु सामाजिक-विकासक्षेत्रेषु च सहकार्यं कर्तुं संकल्पिताः स्मः” इति।

सोमालीलैण्ड्-मान्यतासम्बद्धा एषा घोषणा सोमालिया-तुर्किए-देशौ अस्वस्थौ अकुरुताम्। सोमालियस्य विदेशमन्त्रालयेन इज़रायलस्य अस्य कर्मणः निन्दा कृत्वा एतत् तस्य सार्वभौमत्वे कृतः आक्रमण-इति अभिधीयते। तुर्किए-देशेन च एतत् नेतन्याहु-सरकारस्य अवैध-क्रियाणां नूतनम् उदाहरणम् इति उक्तम्, यस्य उद्देश्यं क्षेत्रीय-वैश्विक-उभयस्तरेषु अस्थिरतां उत्पादयितुम् अस्ति।

सोमालीलैण्ड् आफ्रिकायाः शृङ्गप्रदेशे स्थितं महत्त्वपूर्णं सामरिकं क्षेत्रम्। सोमालियात् पृथक् स्वशासनं वहन्तम् अपि, अद्यावधि कस्मिंश्चित् देशेन औपचारिक-रूपेण स्वतन्त्र-राष्ट्र-रूपेण न मानितम्।

यद्यपि स्वतन्त्र- somaliland-राज्यस्य पृष्ठभूमिः प्राचीना आसीत्—1960 तमे वर्षे किञ्चित्कालं यावत् एषः एव स्वतन्त्र-राष्ट्ररूपेण स्थितः आसीत्, तदा इज़रायल्-सहित-अनेकैः देशैः तस्य मान्यता दत्ता; परं पश्चात् सः सोमालिया-देशेन सह ऐक्यं कृतवान्। 1991 तमे वर्षे सोमालियस्य गृहयुद्धे समुपस्थिते सोमालीलैण्ड् स्वं स्वतन्त्र-राष्ट्रं रूपेण घोषितवान्।

---------------

हिन्दुस्थान समाचार