Enter your Email Address to subscribe to our newsletters
भोपालम्, 28 दिसंबरमासः (हि.स.)।
मध्यप्रदेशस्य पर्यटनस्य इतिहसे वर्षः २०२५ एकः मीलाशिलारूपेण सिद्धः। एतत् वर्षं पर्यटकानां वर्धमानागमनेन महत्वपूर्णं जातम्, सह एव राष्ट्रीय-अन्तर्राष्ट्रीयस्तरे प्राप्तैः अनेकैः प्रतिष्ठितसम्मानैः पुरस्कारैश्च विश्रुतम् अभवत्। अस्मिन् वर्षे विरासत्, वन्यजीवः, ग्रामीणः, जनजातीयः, साहसिकः, जल-पर्यटनम्, दायित्वयुक्तं पर्यटनं च इति क्षेत्रेषु मध्यप्रदेशेन यः समग्रः आदर्शः प्रस्तुतः, सः वैश्विकपर्यटनमञ्चेषु राज्यस्य दृढप्रतिमां निर्मितवान्।
यथार्थतः मध्यप्रदेशः “हृदयप्रदेशः” इति व्यपदेशेन निःसारं न कथ्यते। खजुराहो, सांची, भीमबेटका, ग्वालियर, ओरछा, माण्डू इत्यादयः ऐतिहासिकाः युनेस्को-विश्वधरोहरस्थलाश्च तस्य पहचानं भवन्ति। वर्षे २०२५ अस्मै विरासतायै वैश्विकस्तरे महान् सम्मानः अभवत्। वर्सेटाइल् एक्सीलेंस् ट्रैवल् अवॉर्ड्स् द्वारा मध्यप्रदेशाय “लीडिङ् हेरिटेज् टूरिज़्म् डेस्टिनेशन” इति पुरस्कारः प्रदत्तः। तदेव शृङ्खलायां द वीक् मैगज़ीन् द्वारा “हेरिटेज् टूरिज़्म् – बेस्ट् स्टेट्” इति कृते गोल्डन् बै़न्यन् अवॉर्ड् अपि प्रदत्तम्। अयं सम्मानः एतस्य प्रमाणं यत् राज्येन स्वसांस्कृतिकधरोहरां संरक्षणेन सह आधुनिकपर्यटनस्य साहचर्ये सफलतया योजिता।
सर्वश्रेष्ठ राज्य पर्यटनपरिषद्रूपेण प्रतिष्ठा
पर्यटननीतौ प्रचारप्रसारे नवोन्मेषेषु च मध्यप्रदेशपर्यटनपरिषदा वर्षे २०२५ उल्लेखनीयाः सफलताः प्राप्ताः। ८वे ट्रैवल् एण्ड् हॉस्पिटैलिटी अवॉर्ड्स् (हॉस्पिटैलिटी इण्डिया) मध्ये राज्यं “सर्वश्रेष्ठ राज्य पर्यटन बोर्ड्” तथा “प्रचार-प्रसार के लिए सर्वश्रेष्ठ राज्य” इति द्वाभ्यां पुरस्काराभ्यां सम्मानितम्। अतिरिक्ततया इण्डिया ट्रैवल् अवॉर्ड्स् तथा साउथ् एशिया ट्रैवल् एण्ड् टूरिज़्म् एग्ज़िबिशन् (सैट्टे) मध्ये अपि मध्यप्रदेशाय “सर्वश्रेष्ठ राज्य पर्यटन पुरस्कार” प्रदत्तः। एते सम्मानाः राज्यस्य रणनीतिक् ब्राण्डिङ्, डिजिटल्-प्रचारम्, अन्तर्राष्ट्रीयपर्यटनमेलासु प्रभावीभागीदारीं च सूचयन्ति।
दायित्वयुक्तं सततं च पर्यटनम् – मध्यप्रदेशस्य आदर्शः
वर्षे २०२५ मध्यप्रदेशः दायित्वयुक्त-सतत-पर्यटनस्य (रिस्पॉन्सिबल् एण्ड् सस्टेनेबल् टूरिज़्म्) क्षेत्रे राष्ट्रस्य आदर्शरूपेण उदितः। आईसीआरटी इण्डिया अवॉर्ड्स् मध्ये राज्यस्य परियोजनायै “मेकिङ् ट्रैवल् इन्क्लूसिव्” इति श्रेण्यां स्वर्णपुरस्कारः प्राप्तः। ट्रैवल् वर्ल्ड् ऑनलाइन–ग्लोबल् टूरिज़्म् अवॉर्ड्स् मध्ये “बेस्ट् सस्टेनेबल् स्टेट् टूरिज़्म् अवॉर्ड्” दत्तः। तथा नेशनल् अवॉर्ड् फॉर् एक्सीलेंस् २०२५ मध्ये “मोस्ट् इफेक्टिव् एण्ड् ट्रान्स्फ़ॉर्मेशनल् रिस्पॉन्सिबल् टूरिज़्म् प्रोजेक्ट् ऑफ् द इयर्” इति उपाधिः प्रदत्ता। ग्रामीणपर्यटनअन्तर्गतं साबरवानी, लाड़पुरा (रिस्पॉन्सिबल् टूरिज़्म्) तथा प्राणपुर (क्राफ्ट् विलेज्) एते ग्रामे बेस्ट् टूरिज़्म् विलेज् इति सम्मानं प्राप्तवन्तः।
ग्रामीण-जनजातीय-पर्यटनं च महिला-सशक्तीकरणम्
एम्-पी एक्सीलेंस् अवॉर्ड्स् २०२५ अन्तर्गतं ग्रामीण-जनजातीय-पर्यटनस्य होमस्टे-संचालनाय द्वे महिलायौ सम्मानिते। स्टैण्ड्-अप् इण्डिया योजना अन्तर्गतं सतपुड़ा नेशनल् पार्क् मध्ये गाइडिङ् कृते अपि उत्कृष्टतापुरस्कारः प्रदत्तः। एषा पहलः जीविकोपायः अभवत्, विशेषतया महिला-सशक्तीकरणे स्थानिययुवकानां स्वावलम्बने च सहायकः।
साहसिक-जल-तथा एम्-आई-सी-ई पर्यटनस्य नूतनशिखराणि
साहसिकपर्यटनक्षेत्रे मध्यप्रदेशेन वर्षे २०२५ राष्ट्रीयप्रतिष्ठां लब्धवान्। ए-टी-ओ-ए-आई द्वारा तवाङ् अधिवेशने राज्याय “बेस्ट् स्टेट् ऑफ् एडवेन्चर् टूरिज़्म् अवॉर्ड्” दत्तः। जलपर्यटनक्षेत्रे लक्स लाइफ़् इण्टरनेशनल् ट्रैवल् मैगज़ीन् द्वारा इनलैण्ड् वाटर् टूरिज़्म् एक्सीलेंस् अवॉर्ड् २०२४ प्रदत्तः। एवं इण्डिया एम्-आई-सी-ई अवॉर्ड्स् २०२५ मध्ये राज्यं “मोस्ट् फोकस्ड् एम्-आई-सी-ई डेस्टिनेशन् ऑफ् इण्डिया” इति घोषितम्।
एम्-आई-सी-ई (मीटिङ्स्-इन्सेन्टिव्स्-कॉन्फ्रेन्सेस्-एग्ज़िबिशन्स्) पर्यटनस्य स्वरूपम्—
एतत् व्यावसायिकयात्रासु बैठकाः, प्रोत्साहनकार्यक्रमाः, सम्मेलने, प्रदर्शनानि च अभिसम्बद्धम् अस्ति।
क्राफ्ट्-हैण्डलूम्-पर्यटनग्रामाणां सफलता
क्राफ्ट् तथा हैण्डलूम् पर्यटनयोजनायाः प्राणपुरग्रामः बेस्ट् टूरिज़्म् विलेज् इति पुरस्कारेण सम्मानितः। तथा ग्रीन् लीफ् रेटिङ् सिस्टम् अवॉर्ड् २०२४ मध्ये ग्राम-छेड़का ग्राम-स्टेऽपि चयनितः, यः पर्यावरण-अनुकूलपर्यटनस्य श्रेष्ठमुदाहरणम्।
एवं वर्षः २०२५ मध्यप्रदेशस्य कृते वैश्विकसम्मान-नवोन्मेष-समावेशीविकासस्य वर्षम् आसीत्। विरासततः वन्यजीवपर्यन्तम्, ग्रामीणात् एम्-आई-सी-ई पर्यन्तम्, साहसिकात् सततपर्यटनपर्यन्तं राज्येन समतुलितं दूरदर्शीमॉडल् प्रस्तुतम्। राष्ट्रिय-अन्ताराष्ट्रियपुरस्काराः प्रमाणयन्ति यत् मध्यप्रदेशपर्यटनं अनुभव-उत्तरदायित्व-सततविकासस्य पर्यायः जातम्। आगामिवर्षेषु “हृदयप्रदेशः” नूनम् एव भारतस्य सह वैश्विकपर्यटनमानचित्रे अधिकबलं स्वहृदद्गतिं लेखिष्यति।
---------------
हिन्दुस्थान समाचार