- उक्तवान्— श्रमसंहितायाः प्रवर्तनात् श्रमिक-कल्याणाय नवी दिग् प्राप्ता।

गुरुग्रामः, 3 दिसंबरमासः (हि.स.)। उपक्षेत्रीयकार्यालयस्य (ईएसआईसी) गुरुग्राम-कार्यालयस्य प्रमुखः तथा निदेशकः (प्रभारी) सुनीलयादवः अवदत् यत् श्रमरोजगारमन्त्रालयेन, भारतसर्वकरेण 21 नवम्बर 2025 तः चतस्रः श्रम-संहिताः—(वेतन-संहिता, औद्योगिक-संबन्ध-संहिता, सामाजिक-सुरक्षा-संहिता, व्यवसायिक-सुरक्षा-स्वास्थ्य-कार्यशर्त-संहिता) प्रवर्तिताः—इत्यनेन देशस्य श्रमिकवर्गस्य सर्वाङ्गीणहित-सुरक्षा-सामाजिक-रक्षणेषु दृढतरं आधारं सुलभः जातः।

सुनीलयादवः बुधवारदिने PWD-विश्रामगृहे सञ्चारमाध्यमेषु वार्तालापे भाषमाणः आसीत्। सः अवदत् यत् एता संहिताः श्रमक्षेत्रे व्यापक-सुधारं सुनिश्चितयन्त्याः ऐतिहासिकदूरदर्शिनी च पहलः इति स्वीक्रियन्ते। सुनीलयादवेन प्रोक्तम् यत् सामाजिक-सुरक्षा-संहिता 2020 प्रवर्तनेन हरियाणाराज्यस्य लक्षशः श्रमिकानां कृते ईएसआईसी-आवरणस्य अभूतपूर्वः विस्तारः भविष्यति। अधुना गिग्-तथा प्लेटफार्म्-श्रमिकाः अपि सर्वे कार्यकर्तारः सामाजिक-सुरक्षा-आवरणस्य परिसरे आनियताः, यत् वर्तमान-श्रमबाजारस्य आवश्यकतानुरूपं महान् सुधारः। सः अवदत् यत् चत्वारिंशद्वर्षाधिकेषु सर्वेषु कर्मचारिषु नियोक्तृभिः वार्षिकं निःशुल्कं स्वास्थ्य-परीक्षणं दातव्यम् इति अनिवार्यम् भविष्यति। ईएसआईसी-नट्वर्क् देशव्यापि विस्तारितम्, येन अधिकाधिकाः श्रमिकाः लाभं प्राप्स्यन्ति।

सः अवदत् यत् दशाधिक-कर्मचारी-रहितेषु प्रतिष्ठानेषु ईएसआईसी-आवरणं स्वैच्छिकं भविष्यति, परन्तु संकटजन्य-कार्येषु न्यूनतः एकस्यापि कर्मचारिणः स्थितौ आवरणम् अनिवार्यं भविष्यति। संविदा-श्रमिकानाम् स्वास्थ्यलाभः सामाजिक-सुरक्षा च मुख्यनियोक्त्रा प्रदेयम्। प्रथमवारं बगान-कानन-खानिश्रमिकाः अपि सामाजिक-सुरक्षा-परिधौ आनियताः, येन तैः तेषां परिवारैश्च ईएसआई-सेवानां लाभः लप्स्यते। सुनीलयादवः अवदत् यत् नूतनाः श्रम-संहिताः सामाजिक-न्यायम् सुनिश्चितयन्ति, हरियाणाराज्यस्य श्रम-पारितन्त्रं च वैश्विक-मानकानुरूपं दृढं करिष्यन्ति। स्त्रीणां सहमत्याः आवश्यक-सुरक्षायाः च पालनस्य आधारेण अधुना रात्रि-पाल्यां सर्वत्र कार्येषु नियोजनम् अनुमन्यते, येन ताः अधिक-वेतनयुक्तेषु कार्येषु समवसरा लप्स्यन्ते।

सर्वेषां कार्यकर्तॄणां कृते नियुक्तिपत्रं दानम् अनिवार्यं भविष्यति, येन रोजगारस्य औपचारिकीकरणम् वर्धिष्यते, पारदर्शितापि सुनिश्चितव्या। समये वेतनदाने नियोक्तॄणां कानूनी-बाध्यता भविष्यति। सः गुरुग्रामक्षेत्रस्य सर्वान् नियोक्तॄन् श्रमिकांश्च प्रार्थितवान् यत् नूतनानां संहितानां अध्ययनम् अनुपालनं च सुनिश्चित्यताम्, येन विस्तारित-सामाजिकसुरक्षास्वास्थ्यकल्याण-लाभानाम् पूर्णफलम् अवाप्स्यति।

हिन्दुस्थान समाचार / अंशु गुप्ता