ढाका, 30 दिसंबरमासः (हि.स.)।

बांग्लादेश-नेशनलिस्टदलस्य (बीएनपी) अध्यक्षा तथा देशस्य आद्या महिला-प्रधानमन्त्री खालिदा-जिया नाम्नी स्वस्मात् पश्चात् दृढां राजनीतिक-परम्पराम् अवशेषयित्वा गतवती। सा अद्य प्रातः ढाका-नगरस्थे एवरकेयर्-आस्पताले उपचारकाले एव निधनं प्राप्तवती। बीएनपी-नामकस्य फेसबुक-पुटे उक्तम् यत् “खालिदा-जियायाः निधनं प्रातः समीपे षड्वादनसमये फज्र्-नमाज् अनन्तरमेव जातम्।” बीएनपी-महासचिवः मिर्जा-फखरुल्-इस्लाम-आलमगीर् अपि तस्याः निधनं प्रमाणीकृतवान्।

“द-डेली-स्टार्” इत्यस्याः वार्तायाः अनुसारतः अष्ट्यशीतिवर्षवयस्का खालिदा 23 नवम्बर् दिनाङ्के एवरकेयर्-आस्पताले उपन्यासिता आसीत्। सा हृदय-फुफ्फुसयोः संसर्गरोगेण पीडिता आसीत्, निमोनिया-रोगेनापि संघर्षं कुर्वती आसीत्। अस्मिन् एव वर्षे षष्ठमे मईमासे उन्नत-चिकित्सासेवनात् परं लण्डनात् प्रतिनिवृत्य तस्याः एवरकेयर्-आस्पताले नियतं परीक्षणं प्रवृत्तम्। 1991 तमे सामान्य-निर्वाचने विजयं प्राप्य देशस्य नेतृत्वं सा स्वीकृतवती।

सा स्वं पुत्रं तारिक्, तस्य भार्यां पुत्रीं च पश्चात् अवशेष्य गतवती। तारिक्-रहमान् नामकः सः पुत्रः सप्तदशवर्षीय-निर्वासनात् परम् 25 दिसम्बर् दिनाङ्के बांग्लादेशम् आगतः। तस्याः कनिष्ठः पुत्रः अराफात्-रहमान् “कोको” इति विख्यातः कश्चन वर्षेषु पूर्वं मलेशियादेशे निधनं प्राप्तवान्। पूर्व-प्रधानमन्त्री 08 फरवरी 2018 इत्यस्मिन् दिने भ्रष्टाचार-संबद्धे कस्यचित् प्रकरणे कारागारं प्रेषिता। कोरोनाकाले 25 मार्च् 2020 इत्यस्मिन् दिने किञ्चन शर्तु-युक्तया तस्याः अस्थायी-रिहा कृता।

खालिदायाः जन्म 1945 तमे वर्षे जलपाईगुड़ी-प्रदेशे अभूत्। प्रारम्भे सा दिनाजपुर्-मिशनरी-विद्यालये अध्ययनं कृतवती, अनंतरं 1960 तमे वर्षे दिनाजपुर्-गर्ल्स्-स्कूलेन मेट्रिक्-परिक्षां उत्तीर्णवती। खालिदायाः पिता इस्कंदर्-मजूमदार् नाम व्यापारी, माता तैयबा-मजूमदार् गृहिणी आसीताम्। “पुतुल्” इति नाम्ना प्रसिद्धा खालिदा त्रयाणांभगिनीनां द्वयोर्भ्रातृणां च मध्ये द्वितीया आसीत्।

1960 तमे वर्षे तस्या विवाहः जिया-उर्-रहमान्-नाम्ना सह अभूत्; सः पाकिस्तान-सेनायां केप्टन् आसीत्। 1971 तमे मुक्तियुद्धे जिया-उर्-रहमान् विद्रोहं कृत्वा युध्दे भागं स्वीकृतवान्। 30 मई 1981 इत्यस्मिन् दिने तस्य हत्यायां जाता, ततो बीएनपी पार्टी गम्भीरे संकटे पतिता। तस्मिन्नेव क्लेशकाले खालिदा पार्टी-सदस्यत्वं स्वीकृतवती, 12 जनवरी 1984 दिने उपाध्यक्षपदे अभिषिक्ता, 10 मई 1984 दिने अध्यक्षपदे अपि निवृता।

खालिदायाः नेतृत्वे 1983 तमे वर्षे बीएनपी दलानां सङ्घटनं कृत्वा इरशादस्य निष्ठर-सर्वकारस्य विरुद्धं आन्दोलनं आरब्धम्। सा निर्भया सती इरशाद्-विरोधि-आन्दोलनं निरन्तरं कृतवती। 1991 तमे निर्वाचने बीएनपी एकैव बहुमत-पक्षरूपेण व्यवभूव। खालिदा त्रिषु संसदीय-निर्वाचनेषु पञ्चासु पीठासु स्पर्ध्य सर्वासु विजयां प्राप्तवती। 20 मार्च 1991 इत्यस्मिन् दिने सा बांग्लादेशस्य आद्या महिला-प्रधानमन्त्रिरूपेण शपथं गृहीतवती।

15 फरवरी 1996 इत्यस्मिन् दिने जातेषु सामान्य-निर्वाचनेषु विजयं प्राप्य द्वितीयवारं प्रधानमन्त्रिपदे नियुक्ता। किन्तु विपक्षिदलानि तानि निर्वाचनानि बहिष्कृतवन्तः। विपक्षिदलानां माग्यनुसारं तदा-सरकारा संविधानं परिवर्त्य कार्यवाहक-सरकारस्य प्रावधानं कृतवती। ततः संसद् भङ्गा, 30 मार्च 1996 दिने खालिदा कार्यवाहक-सरकाराय शक्तिं समर्पितवती। 12 जून 1996 इत्यस्मिन् दिने न्यायाधीश-महम्मद्-हबीबुर्-रहमानस्य अध्यक्षतायां जातेषु निर्वाचनिषद्भिः बीएनपी अवामी-लीग्-पक्षस्य कृते पराजिताभूत्। 1996–2001 तमे कालखण्डे अवामी-लीग्-सरकारायां खालिदा जातीय-संसदि विपक्षिनां नेत्री आसीत्।

01 अक्टूबर 2001 इत्यस्मिन् दिने न्यायाधीश-लतीफुर्-रहमानस्य अध्यक्षतायां जातेषु निर्वाचनिषु बीएनपी-नेतृत्वे चार्-दल-संघटनं द्वितीयांशाधिक-सीटयोः विजयम् अलभत। 10 अक्टूबर 2001 इत्यस्मिन् दिने खालिदा तृतीयवारं प्रधानमन्त्रिपदे शपथं कृतवती। 2007 तमे वर्षे सेना-समर्थित-कार्यवाहक-सरकारायां सत्ताग्रहे जातायां खालिदा अवामी-लीग्-अध्यक्षया शेख्-हसीना सहित अन्यैः राजनेतृभिः सह कारागारं प्रेषिता, अनन्तरं मुक्तापि जाताऽभूत्; 2008 तमे संसदीय-निर्वाचने भागं गृहीत्वा अपि तस्याः पक्षः नाजैत्।

2014 तमे संसदीय-निर्वाचने बीएनपी नाभवत्, अतः 1991 परं प्रथमवारं पार्टी संसदतः बहिः स्थितवती। 08 फरवरी 2018 इत्यस्मिन् दिने ढाका-विशेष-अदालते जिया-अनाथालय्-ट्रस्ट्-भ्रष्टाचार-प्रकरणे पञ्चवर्षीय-कारावासदण्डं दत्तवती; तस्मिन्नेव वर्षे 30 अक्टूबर इत्यस्मिन् दिने उच्चन्यायालयेन साजेः कालः दशवर्षपर्यन्तं वर्धितः। अनन्तरं जिया-चैरिटेबल्-ट्रस्ट्-प्रकरणेऽपि सा दोषिता घोषिताभूत्।

कोरोनाकाले तदा-स्थितया अवामी-लीग्-सरकारया 25 मार्च 2020 इत्यस्मिन् दिने कार्यकारी-आदेशेन खालिदा अस्थायीं रिहां लब्धवती; तस्याः दण्डः एतैः शर्तुभिः निलंबितः— यत् सा गुलशन्-गृहे वसित्वा देशं न त्यजेत्। अस्मिन् एव वर्षे 06 अगस्त् दिने बीएनपी-प्रमुखा सम्पूर्णतया रहिता कृता।

---------------

हिन्दुस्थान समाचार