मानवीय संवेदनां बिना अस्तित्वरक्षणं कठिनम् - मोहन भागवतः
रायपुरम्, 31 दिसंबरमासः (हि.स.)। डॉ मोहनभागवताः, राष्ट्रीयस्वयंसेवकसंघस्य सरसंघचालकः, बुधवारे अब्रवीत् यत् मानवीयसंवेदनां विना अस्माकं अस्तित्वस्य संरक्षणं दुष्करं भवति। सः अवदत् यत् समाजस्य दिशानिर्णये यूनां भूमिका निर्णायिका भवति। डॉ भागवताः अत्र
रायपुर का  एम्स ऑडिटोरियम


संघ प्रमुख मोहन भागवत,फाइल फोटो


रायपुरम्, 31 दिसंबरमासः (हि.स.)। डॉ मोहनभागवताः, राष्ट्रीयस्वयंसेवकसंघस्य सरसंघचालकः, बुधवारे अब्रवीत् यत् मानवीयसंवेदनां विना अस्माकं अस्तित्वस्य संरक्षणं दुष्करं भवति। सः अवदत् यत् समाजस्य दिशानिर्णये यूनां भूमिका निर्णायिका भवति। डॉ भागवताः अत्र एम्स् नाम्नि सभागृहे आयोजिते युवा–संवाद–कार्यक्रमे सभां प्रति अभिभाषं कृतवन्तः। ते युवाभ्यः राष्ट्रनिर्माणे तेषां भूमिका, व्यवसायेन सह सामाजिकसंबन्धाः, सांस्कृतिकचेतना, च पञ्चपरिवर्तन–भूतानि विषयान् (सामाजिकसमरसता, पर्यावरणसंरक्षणं, कुटुम्बप्रबोधनं, इत्यादीनि) विषयान् सह चर्चा अकुर्वन्। अस्मिन् संवादे वैद्याः अभियन्तारः न्यायविभागीयव्यक्तयः लेखाकारविशारदाः आरभ्य नवोद्य­­मिनः च सामाजिकक्षेत्रे संलग्नाः प्रायेण द्विसहस्रादधिकाः युवा आमन्त्रिताः आसन्। डॉ भागवताः युवान् प्रति आवोचन् यत् व्यवसायसहितं सांस्कृतिकचेतनां सामाजिकसंबन्धांश्च अविरतं धारयितव्यानि।

अरावलीपर्वतप्रदेशं प्रति सः अवदत् यत् अद्यापि विश्वेन तादृशो विकासमॉडलः न लब्धः यस्मिन् पर्यावरणं विकासश्च सहचारिणौ स्तः। तस्मात् इन्फ्रास्ट्रक्चर इत्यस्य पर्यावरणस्य च समकालं संतुलितं विकासमार्गं अन्वेष्टव्यम्। युवानां नश्यनवर्धमानवृत्तेः विषये सः अवदत् यत् अद्यतनयुवा आत्मनं एकाकिनं मन्यते। कुटुम्बे संवादः अल्पीकृतः। संवादाभावात् तेषां पुरतः विकल्परूपेण दूरभाषयन्त्रं नश्यद्रव्याणि च उपस्थाप्यन्ते।

धर्मान्तरणं मतान्तरणं च प्रति सः अवदत् यत् तेषां समीपम् आगन्तव्यम्। सम्मानं प्रेम च दातव्यम्। तथा किञ्चित् कार्यं कर्तव्यम् येन ते प्रष्ठतायाः स्थितिात् अग्रे गन्तुं शक्नुवन्ति। एतादृशेन ते विश्वसिष्यन्ति यत् अस्माकं जनाः अस्माभिः सह तिष्ठन्ति, तथा ते स्वमूले पुनरागन्तुं आरभन्ते। तेभ्यः विश्वासस्य संजननं आवश्यकम्।

युवानां मध्ये नश्यद्रव्योपयोगवृद्धिं प्रति सः चिन्तां प्रादर्शयत्। तस्य मतम् यत् एकाकीत्वभावनया ते नश्यद्रव्येषु पतन्ति। एषा समस्या सामाजिककुटुम्बीयविषया; अतः कुटुम्बैः अधिकः कालः दातव्यः युवैः सह साक्षात्कारः च वर्धनीयः। समाजेन परस्परं प्रति अधिकसंवेदनशीलता सहायकभावश्च धारितव्यः येन युवानः एकाकिनो न अनुभवेयुः। सः युवान् प्रति अवदत् यत् देशस्य शिक्षितयुवाः केवलं व्यवसायपर्यन्तं न सीमिताः स्युः, अपि तु समाजे प्रति स्वसंवेदनां जीवाम् स्थापयेयुः।

सः अवदत् यत् सर्वेषां धर्माणां देवालयाः जनाधीनाः सन्ति। अस्माकं देशे केचन सरकारी, केचन निजी, अन्ये अपि सन्ति। उभयत्रापि अव्यवस्थाः दृश्यन्ते। अद्य जनानां मनसि एतत् प्रवर्तते यत् देवालयाः स्वाधीनत्वेन भवितव्या इति। तेषां विषये सर्वोच्चन्यायालयं प्रति याचिका दातव्या। येषां देवालयाः सन्ति तेषामेव अधीनत्वे भवन्तु। अस्मिन् विषये कार्यं प्रवर्तमानम्। केन एतानि विषयान् सम्बन्ध्य सर्वोच्चन्यायालयं प्रति गन्तव्यमिति अपि प्रश्नः, तत्रापि कार्यं क्रियते।

डॉ भागवतः अवदत् यत् भ्रष्टाचारः सामाजिकदोषाश्च केवलं विधिनियमेन न, अपि तु चरित्रनिर्माणेनैव निवारयितुं शक्यन्ते। ते युवान् अनुशासनं नैतिकमूल्यानि च अंगीकारयितुं उपादिशन्। सोशल् मीडियाया अत्यधिकप्रभावं, नश्यद्रव्यदुरुपयोगं, अन्यान् च विपथगामिनः कारणभूतान् विषयान् प्रति सावधानता कथितवन्। चर्चायां सः पञ्चपरिवर्तनस्य पञ्च मुख्यायामान् अवर्णयत्— सामाजिकसमरसता, पर्यावरणसंरक्षणम्, कुटुम्बप्रबोधनम्, स्वदेशीभावना, नागरिककर्तव्यपालनम्। सामाजिकसमरसतायाः अन्तर्गतं स्पर्शास्पर्शभावो भेदभावश्च पूर्णतः परिहर्तव्यौ। पर्यावरणसंरक्षणे प्रकृतेः सह सामंजस्येन जीवनम्। कुटुम्बप्रबोधने कुटुम्बस्य सुदृढीकरणं सांस्कृतिकमूल्यानां अग्रीमपीढ्यां प्रति प्रेषणम्। स्वदेशीभावनायाम् भारतीयवस्तूनां जीवनशैल्याश्च स्वीकरणम्। नागरिककर्तव्येषु स्वनागरिकधर्मपालनम्।

सः स्पष्टीकरोति स्म यत् हिन्दुत्वं न संकीर्णा धार्मिकपरिचयः, किन्तु जीवनस्य आचरप्रणाली यः सर्वान् सह चरितुं विश्वासं बिभर्ति। सः युवान् प्रति भारतीयशास्त्रीयसंगीतकला संस्कृत्यम् च गर्वं कर्तुं उपदिदेश। साम्यवादं प्रति सः अवदत् यत् अस्माकं जनाः सोशल् मीडियायां सक्रियाः भवन्तु, तर्केण उत्तरं ददतु, स्वविचारे दृढता धारयन्तु। डॉ भागवतः युनः प्रति ‘भारतप्रथम’ इति दृष्टिं स्वीकरोतु इति अवदत् विश्वहिताय भारतं सामर्थ्यवत् राष्ट्रनिर्माणे स्वीययोगदानं दातुं प्रेरितवान्।---------

हिन्दुस्थान समाचार