भोपालम्, 31 दिसंबरमासः (हि.स.)।

वर्षे 2025 मध्यप्रदेशस्य कृते सुशासनस्य, प्रौद्योगिक्याः, जनभागीदारीस्य च महत्त्वपूर्णं वर्षम् उदितम्। अस्मिन् वर्षे राज्यसर्वकारो बहूनि डिजिटल्-प्रयत्नानि आरब्धवान्। तेषु लोकनिर्माणविभागस्य “लोकपथ मोबाइल्-ऐप्” इति एकं तादृशं तन्त्रं प्रादुर्भूतं यत् येन सामान्यनागरिकस्य विभागेन च मध्ये विद्यमाना दूरी प्रायः समाप्ता जाताः। मार्गाः याः सामान्यजनजीवनस्य मूलभूत-सुविधाः भवन्ति, तेषां रक्षा-संरक्षण-मरम्मतिषु दीर्घकालिकानां प्रीत्यभावानां निवारणं अस्मिन्न् ऐप्-द्वारा निश्चित-समयसीमायां कृतम्।

“लोकपथ मोबाइल्-ऐप्” आरम्भः यद्यपि 2 जुलै 2024 इत्यहनि अभवत्, तथापि तस्य वास्तविक प्रभावः वर्षे 2025 स्पष्टरूपेण दृश्यः। अस्मिन् वर्षे एषः ऐप् जनता मध्ये पूर्णतया लोकप्रियः अभवत्, च लोगैः अस्य उपयोगः मार्गसमस्यानां समाधानस्य विश्वसनीयमाध्यमरूपेण स्वीकृतः। गड्ढायुक्तमार्गाः, भग्नपन्थानः, उखडित-डामरसतह, वृष्ट्या विनष्टाः सड़काः इत्येतासां चित्राणि इदानीं न केवलं सञ्चिकासु सीमितानि, अपि तु ऐप्-मार्गेण सीधं विभागम् अभिगच्छन्ति। परिणामस्वरूपं शिकायतयः दाब्यन्ते न, किन्तु तासां निवारणक्रिया आरभ्यते।

वर्षे 2025 “लोकपथ-ऐप्” इत्यस्य महान् सफलता एषा आसीत् यत् मार्गमरम्मतिजन्यः समयः चतुर्षु दिनेṣu सुनिश्चितः अभवत्। पूर्वं यत्र सन्देह-निवारणाय सप्ताहान् वा मासान् यावत् कालः यातः, अधुना तु प्रौद्योगिकी-आधारित-पर्यवेक्षणेन अधिकारिणः उत्तरदायी निरूपिताः। शिकायत्-पञ्जीकरणेन सह तस्य स्थानं, छायाचित्रं, विवरणं च सम्बन्धिताधिकारिणः समीपं प्राप्नोति; तस्य निरीक्षणं अपि डिजिटल्-रूपेण भवति। तेन कार्यगतिर्ववृद्धे, गुणवत्तायाः अपि अवलोकनं सततं जातम्।

लोकनिर्माणविभागस्य आंकडानुसारं 2025 तमे वर्षे लोकपथ-ऐप्-द्वारा 11 सहस्रात् अधिकानां प्रवादानां सफलं निराकरणं कृतम्। शहरीक्षेत्रैः सह ग्रामीणप्रदेशेभ्यः अपि बहुसंख्यकाः शिकायताः समर्पिताः, येन ज्ञायते यत् ऐप्स्य उपयोगः केवलं नगरेषु न, अपि तु दूरदूरस्थेषु प्रदेशेष्वपि व्याप्तः। विभागस्य मन्त्री राकेशसिंह अवदत्—“लोकनिर्माण-सर्वेक्षण-मोबाइल्-ऐप्” द्वारा अद्यावधि 68,315 कि.मी. दीर्घायाः 10,778 मार्गाणां, 2,633 भवनानां, 1,320 सेतूनां, 503 लोककल्याणसरोवराणां, 314 वृक्षारोपणस्थलानां च डिजिटल्-मैयपिङ् समाप्ता—येन् परिसंपत्तीनां सूक्ष्मं पारदर्शकं च प्रबन्धनं संभवम् अभवत्।”

“लोकपथ-ऐप्” द्वारा 2025 तमे वर्षे विभागीयकार्यसंस्कृतौ अपि महान् परिवर्तनम् अभवत्। अधुना मार्गमरम्मतिः रियल्-टाइम्-प्रतिपुष्ट्या सह सम्बद्धा। नागरिकाः स्वयमेव द्रष्टुं शक्नुवन्ति—तेषां शिकायत् कस्मिन् स्तरे अस्ति, कदा आरब्धं कार्यं, कदा समाप्तम् इति। एषा पारदर्शिता एव अस्य ऐप्-स्य महती शक्तिः अभवत्।

लोकनिर्माणमन्त्री राकेशसिंह “लोकपथ-ऐप्” इति विभागस्य “गेम्-चेंजर्स्” इति वर्णयति—“एतत् केवलं मोबाइल्-अनुप्रयोगः न, किन्तु जन-उत्तरदायित्वस्य नूतना प्रणाली। अस्य माध्यमेन सामान्यनागरिकः सीधं विभागेन सम्बध्यते। मार्गसुधारकार्येषु पारदर्शिता आगता, चतुर्धिनेषु मरम्मतिः सुनिश्चिताभवन्। 11 सहस्रात् अधिकानां शिकायतानां निराकरणम् एतत् प्रमाणं यत् यथायोग्यया प्रौद्योगिक्याः उपयोगः जनानां राहतिं दातुं शक्नोति।”

वर्षे 2025 “लोकपथ-ऐप्” अधिकं प्रभावी कर्तुं नूतनाः आयामाः योजिताः—दुर्घटनासम्भावित-ब्लैक्-स्पॉट्-परिचयः, प्रमुखेषु मार्गेषु सावधानतासूचनाः, भविष्ये यात्री-सुविधासम्बद्धाः दत्तांशा च—एतेन एषः केवलं शिकायत्-ऐप् न, अपि तु स्मार्ट्-रोड्-मैनेजमेंट्-प्लेट्फॉर्म्-दिशि अग्रे नीतः। तेन न केवलं मरम्मतिः, अपि तु मार्ग-सुरक्षाक्षेत्रेऽपि सकारात्मकपरिवर्तनस्य अपेक्षा जाता।

ग्रामीणप्रदेशेषु “लोकपथ-ऐप्” इत्यस्य प्रभावः विशेषतया दृष्टः। पूर्वं यत्र ग्रामीणमार्गानां शिकायताः अल्पप्राथमिकतया दृश्यन्ते स्म, 2025 तमे वर्षे डिजिटल्-अभिलेखानुगुणं तासां समं महत्त्वं प्राप्तम्। तेन ग्रामीणपरिवहनम्, कृषिसामग्री-निष्क्रमणम्, स्थानीयआर्थिकी च अप्रत्यक्षतया लाभान्विता अभवन्।

एवं दृश्येभ्यः अस्य अनुप्रयोगस्य अनेकाभ्यः सिद्धिभ्यः स्पष्टरूपेण वक्तुं शक्यते—वर्षे 2025 “लोकपथ-मोबाइल्-ऐप्” मध्यप्रदेशे डिजिटल्-शासनस्य जनभागीदारीस्य च द्रढम् उदाहरणम् उदितम्। अस्याः द्वारा सिद्धं यत् यदि प्रौद्योगिकीं शुद्धनियत्या स्पष्टलक्ष्येण च कार्यरूपेण स्थाप्यते, तर्हि सा सामान्यनागरिकस्य लघुसन्देहान् अपि महान् परिवर्तनस्य कारणं कर्तुं शक्नोति। चतुर्धिनेषु मार्गमरम्मतिः, सहस्रशः शिकायतानां समाधानम्, विभागीयउत्तरदायित्वम्—एते सर्वे मिलित्वा “लोकपथ-ऐप्” इति 2025 तमस्य प्रभावशालिनी सफलश्च सर्वकारीप्रयत्न इति रूपेण स्थापितवन्ति।

---------------

हिन्दुस्थान समाचार