Enter your Email Address to subscribe to our newsletters
- मादा-चीताः वीरा तथा तस्याः द्वौ शावकौ महत्-बर्हिकागारात् विमोक्ष्येते।
भोपालम्, 04 दिसम्बरमासः (हि.स.)। मध्यप्रदेशस्य मुख्यमन्त्री डॉ. मोहन-लयादवः अद्य गुरुवासरे अन्ताराष्ट्रिय-चीत-दिवसस्य अवसरे श्योपुर-जनपदस्य कूनो-राष्ट्रीय-उद्यानस्य महत्-बर्हिकागारात् त्रयः चीतान् मुक्त-अरण्ये मोक्षयिष्यति। एतेषु मादा-चीताः ‘वीरा’ तथा तस्याः दशमासौ द्वौ शावकौ सम्मिलितौ स्तः। अस्मिन् अवसरि मुख्यमन्त्रि डॉ. यादवः कूनो-राष्ट्रीय-उद्यानस्य वर्ष २०२६-खण्डिकां च तथा ‘फील्ड् मैन्युअल् फॉर क्लीनिकल् मैनैज्मेण्ट् ऑफ् फ्री-रेंजिंग् चीताज् इन् कूनो नेशनल् पार्क्’ इति ग्रन्थस्य विमोचनं करिष्यति। मुख्यमन्त्रिणा कूनो-राष्ट्रिय-उद्यानस्य नूतन-निर्मितस्य ‘सोवेनियर्-शॉप्’ इत्यस्यापि लोकार्पणं करिष्यते।निश्चित-कार्यक्रमानुसारं मुख्यमन्त्रि डॉ. मोहन-यादवः भोपालात् हेलिकॉप्टर-मार्गेण निर्गत्य द्विप्रहरात् २.१५ वाज्यम् अहेरा-ग्रामं शिवपुरी-जिलं प्राप्स्यति। अत्रातः सः सड़क-मार्गेण कूनो-प्रदेशं यास्यति। कूनो-स्थानीय-कार्यक्रमे सहभागीभूत्वा अहेरा-हेलिपेडात् हेलिकॉप्टरमार्गेण निर्गत्य सायंकाले ५.०५ वाज्यम् राजमाता-विजयाराजे-सिन्धिया-वायु-सम्पर्क-केन्द्रं ग्वालियर् नगरं प्राप्स्यति। अत्रातः स्वल्पावकाशानन्तरं विमानमार्गेण खजुराहो-प्रदेशं प्रस्थितः भविष्यति।गौरतव्यं यत् प्रधानमन्त्रिणः नरेन्द्र-मोदिनः उपक्रमेण त्रिवर्षपूर्वं मध्यप्रदेशाय ‘चीत-परियोजना’ प्रदत्ता आसीत्। प्रधानमन्त्रिणा मोदिनादेवेन १७ सप्टेम्बर् २०२२ तम्यां स्व-जन्मदिवसे दक्षण-अफ्रीकादेशस्य नामीबियात् आगतानाम् अष्ट-चीतानां कूनो-पालपुर-प्रदेशे मोक्षणं कृत्वा परियोजनायाः आरम्भः कृतः। नामीबियात् अनन्तरं दक्षण-अफ्रीकातः द्वादश-चीतान् आनीय कूनो-राष्ट्रीय-उद्यानस्य मध्ये स्थापिता आसीत्। एवं कुलम् २० चीताः कूनो-प्रदेशं नीताः आसन्। वर्तमाने कूनो-पालपुरे तदनु गाँधी-सागर-अभयारण्ये च चीतानां संख्या ३२ जाताऽस्ति। एतेषु ३० चीताः कूनो-प्रदेशे, द्वौ चीतौ गाँधी-सागर-अभयारण्ये स्तः।जनसम्पर्क-अधिकारी के.के. जोशी इत्यनेन सूचितं यत् मुख्यमन्त्रिणः डॉ. यादवस्य नेतृत्वे मध्यप्रदेशे ‘प्रोजेक्ट्-चीत’ इत्यस्मै “इन्नोवेटिव् इनिशिएटिव्स् अवार्ड्” इत्यनेन सम्मानः दत्तः। चीताः भारतीय-वातावरणे विस्मयकारिणा रीत्या पूर्णतया अनुकूलनं प्राप्तवन्तः। गतत्रिवर्षेषु पञ्च मादा-चीताभिः षट् वारं शावकानां जन्मदानं कृतम्। अत्र चीताः केवलं जीविताः न, अपि तु स्व-कुलं सफलतया विस्तारितवन्तः।‘लायन्-प्रोजेक्ट्’ इत्यस्य क्षेत्र-निदेशकः उत्तम-शर्मा इत्यनेन उक्तं यत् चीत-कुलस्य सुरक्षा, तेषां च प्राकृतिक-परिसरे सफल-अनुकूलनं सुनिश्चितुं उन्नत-रेडियो-ट्रेकिङ्-प्रणाली तथा समर्पित-क्षेत्र-समूहेन निरन्तरं निगरक्षणं करिष्यते। सः अवदत् यत् एषः कार्यक्रमः कूनो-राष्ट्रिय-उद्यानस्य परोंड-अरण्य-क्षेत्रे व्यवस्थाप्यते, यः निर्धारित-पर्यटन-क्षेत्रः अस्ति। अस्मिन् क्षेत्रे चीत-कुलस्य उपस्थित्या ईको-पर्यटनस्य नूतनाः अवसराः, प्रोजेक्ट्-चीत-प्रति जन-सहभागिता, रुचिश्च अधिकतया वर्धिष्यते इति अपेक्षा। उल्लेखनीयम् यत् अन्ताराष्ट्रिय-चीत-दिवसस्य प्रमुखोद्देश्यः चीतानां न्यूना-जनसंख्या, तेषां निवास-हानि, शिकार-समस्या च इत्येतेषां विषये जागरूकतां वर्धयितुं, तेषां संरक्षणस्य कृते वैश्विक-प्रयत्नान् प्रोत्साहयितुं च अस्ति।
हिन्दुस्थान समाचार / अंशु गुप्ता