तमिलनाडु-प्रदेशस्य प्राक्-मुख्यमन्त्रिणी तथा ए.आइ.ए.डि.ए.डि.एम्.के (ए.आइ.ए.डि.ए.डि.एम्.के) इत्यस्य करिश्मायुक्ता नेतृ जे. जयललिता ५ दिसम्बर् २०१६ तमे दिने दिवंगता आसीत्। अपोलो-रोगालये दीर्घकालं व्याधिना संघर्ष्य ६८ वर्ष-वयस्का जयललिता अन्तिम-श्वासं ग्रहणवती।चत्वारिंशताधिकवर्षपर्यन्तं तमिलनाडु-राजनीत्यां प्रभावशालिनी भूमिका वहन्ती जयललिता राज्यजनैः ‘अम्मा’ इति नाम्ना पूजिता आसीत्। सा षट्-वारं तमिलनाडोः मुख्यमन्त्री अभवत् तथा राज्यस्य अतीव-लोकप्रिय-नेत्रीषु एकाकी गण्यते स्म। तस्या निधनवार्तया सर्वे तमिलनाडु-प्रदेशे शोक-तरङ्गः व्याप्तः आसीत्। लक्ष-शः समर्थकाः ताम् अन्तिम-विदायां दातुं समायाताः। जयललितायाः निधनानन्तरं तमिलनाडु-राजनीत्यां महद्-परिवर्तनं दृष्टम्, ए.आइ.ए.डि.ए.डि.एम्.के-मध्ये नेतृत्व-सम्बन्धि कलहः आरब्धः आसीत्।

महत्वपूर्णघटनाचक्रम् १६५७ – शाहजहानस्य कनिष्ठः पुत्रः मुराद् स्वयम् एव बादशाहमिति उद्घोषितवान्।१९१७ – रुष-देशे नूतना क्रान्तिकारी-सरकार-गठनं, रुष-जरमनीयोः मध्ये युद्ध-विरामः च।१९४३ – जापानी-विमानेन कलकत्तानगरे बम-विसर्जनं कृतम्।१९४६ – भारतदेशे होमगार्ड-संगठनस्य स्थापना।१९५० – सिक्किम् भारतस्य संरक्षितराज्यं जातम्।१९९३ – मुलायमसिंहयादवः पुनः मुख्यमन्त्री अभवत्।१९९७ – लुम्बिनी (बुद्धस्य जन्मस्थलम्), इटलीस्थं पोम्पेली-हम्रयूलेनियम्, शेरशाह-सूरिणा निर्मितं रोहतास-दुर्गम्, बाङ्गलादेशस्थं सुन्दरवनम्—एतानि यूनेस्कोद्वारा विश्वन्यासे घोषितानि।१९९८ – रूस् २००२ तमे वर्षे भारतीय-नौसेनायै ‘क्रिवाक्-श्रेणी’ बहुउद्देश्य-युद्धपोतान् दातुं सहमतः।१९९९ – चेचेन्यायां रुषदेशेन अस्थायी-सेना-तैनाति-घोषणा कृतम्।१९९९ – भारतीय-सुन्दरी युक्ता मुखी ‘मिस् वर्ल्ड्’ इति उपाधिं प्राप्तवती।२००० – अमेरिकीय-उच्चतम-न्यायालयेन राष्ट्रपतिनिर्वाचने जार्ज्-बुशपक्षे निर्णयः दत्तः।२००१ – अफगान-देशे हामिद्-करजई-नेतृत्वे अन्तरिम-सरकार-गठनम्।२००३ – चेचेन्यायां रेलयान-अन्तर्गते आत्मघाती-आक्रमणे ४२ जनाः मृताः, १६० घातिताः च।२००३ – राष्ट्रकुल-देशानां शासनाध्यक्षानां चतुर्दिवसीय-सम्मेलनम् अबुजा-नगरे प्रारब्धम्।२००५ – ब्रिटेन-देशे नूतन-कानुनाऽनुसारं समलैंगिक-पुरुष-स्त्रीणां वैध-संबन्धानां मान्यता दत्ता।२००७ – अमेरिका-देशे एफ्–१६ युद्धविमानम् मिसाइल्-प्रतिरोध-प्रणालीना उपस्कृतम्।२००७ – पाकिस्तानस्य सर्वोच्च-न्यायालयेन आपत्काल-कालं यावत् माध्यम-प्रतिबन्ध-चुनौती-याचिका निरस्ताऽभूत्।२००८ – रूस-राष्ट्रपतिः दिमित्री मेदेवेदेवः भारत-सह संयुक्ततया नूतन-पीढ्याः नाभिक-अभियांत्रिकी-विकासस्य प्रस्तावं दत्तवान्।२००८ – काँग्रेस्-दलेन अशोक-चाव्हाणे महाराष्ट्रस्य मुख्यमन्त्रिपदे नियुक्तिः।२०१३ – यमन-राजधानी सना-नगरि रक्षा-मन्त्रालय-परिसरे दहशतवादी-आक्रमणे ५२ जनाः मृताः।

जन्मानि१८७२ – भाई वीरसिंहः—आधुनिकपञ्जाबीकाव्यगद्ययोः प्रवर्तकः।१८९४ – एच्.सी. दासप्पाः—भारतीय-क्रान्तिकारकः।१८९८ – जोश्-मलिहाबादिः—प्रसिद्धः शायरः।१९०५ – शेख् मोहम्मद् अब्दुल्ला—जम्मू-कश्मीरस्य प्रधानमन्त्रि, मुख्यमन्त्रि च।१९३२ – नादिरा—प्रसिद्धा नाट्य-चलच्चित्र-अभिनेत्री।१९३२ – रमाकान्त् आचरेकरः—भारतीय-क्रिकेट-शिक्षकः।१९३५ – रामानुज-प्रसाद-सिंहः—आकाशवाण्याः ख्यातः वृत्तवाचकः।१९३८ – रघुवीर-चौधरी—गुजराती-साहित्यकारः।१९६९ – अञ्जलि-भागवत्—प्रसिद्धा भारतीय-निशानेषिका।

निधनम् १९२४ – एस्. सुब्रह्मण्य अय्यरः—स्वाधीनता-सेनानी, शिक्षाविद्, सामाजिक-कार्यकर्ता च।१९४१ – अमृता शेर्गिल्—प्रसिद्धा भारतीय-चित्रकारि।१९५० – अरबिन्दो घोषः—भारतीय-लेखकः।१९५१ – अवनीन्द्रनाथ-ठाकुरः—प्रख्यातः कलाकारः, साहित्यकारः च।१९५५ – मजाज्—प्रसिद्धः शायरः।१९५७ – हुसैन-अहमद्-मदनी—प्रख्यातः इस्लामी-विद्वानः, स्वाधीनता-सेनानी च।१९६१ – गुरबचनसिंह् सालारिया—परमवीर-चक्र-पुरस्कृतः।२०१३ – नेल्सन्-मण्डेला—दक्षिण-अफ्रीकापूर्वराष्ट्रपतिः, भारतरत्नसम्पूजितः।२०१६ – जयललितातमिलनाडु-प्राक्-मुख्यमन्त्रिणी, ऑल्-इण्डिया-अन्ना-द्रविड-मुन्नेत्र-कडगम् (ए.आइ.ए.डि.ए.एम्.के.) प्रसिद्धा नेतृ च।

---------------

हिन्दुस्थान समाचार / अंशु गुप्ता