- गुजरातम् 8.42 प्रतिशतवृद्धेः औसतेन शीर्षम् राज्यम् जातम्

गांधीनगरम्, 05 दिसंबरमासः (हि.स.)। गुजरात-प्रदेशस्य प्रति-व्यक्ति-आयः आद्यवारं त्रि-लक्ष-रूप्यक-सीमाम् अतिक्रान्तवान्, तथा च राज्येन आर्थिक-प्रगत्याः नूतनाः मानदण्डाः संस्थापिताः। न केवलम् इदमेव, अपि तु सेप्टेम्बर-मासे समाप्तस्य चालू-वित्तवर्षस्य द्वितीय-तिमासे भारतस्य सकल-घरेलू-उत्पादनस्य (जीडीपी) वृद्धिः 8.2 प्रतिशत-रूपेण अभिलिखिता, यस्यां वृद्धौ गुजरातस्य दृढं प्रदर्शनम् अभवत्। गुजरातस्य अस्य निरन्तर-प्रभावशाली-प्रदर्शनस्य कारणेन एव राज्यं भारतस्य अतिदृढेषु अर्थव्यवस्थासु स्वस्थानं धृतवद् अस्ति। अतः एतत् ‘भारतस्य विकास-इञ्जिनम्’ इति अभिधीयते। अस्य सह, गुजरातेन कर्नाटकं तमिळनाडुं च पराजितम्।

राज्य-सूचना-विभागेन स्व-प्रकाशने उक्तम् यत् नूतन-संख्याभिः सङ्केत्यते यत् गत-दशवर्षे गुजरातेन असामान्या वृद्धिरेव साधिता। वर्षे 2023–24 मध्ये 24.62 लक्ष-कोटि-रूप्यक-परिमितेन सकल-राज्य-घरेलू-उत्पादनेन (जीएसडीपी) गुजरातः महाराष्ट्र-तमिळनाडु-उत्तर-प्रदेश-कर्नाटक-एतेषां अनन्तरं देशस्य शीर्ष-पञ्च अर्थव्यवस्थासु गण्यमानः अभवत्।

अस्य वृद्धेः सूक्ष्म-विवेचनाय दीर्घकालिकं प्रदर्शनम् स्थित-मूल्यैः मीयते, यत् मुद्रास्फीति-प्रभावं निष्कास्य वास्तविक-उत्पादन-वृद्धिं सूचयति। अस्मिन् आधारे गुजरातेन वर्षे 2012–13 तः 2023–24 पर्यन्तं 8.42 प्रतिशत-मात्रां औसत-वृद्धिम् अधिगताम्। एषा वृद्धिः दश-लक्ष-कोटि-रूप्यकात् अधिकस्य अर्थतन्त्रस्य अन्य-प्रदेशानाम् उपरि वर्तते। अस्य सह गुजरातेन कर्नाटकं (7.69 प्रतिशत) तथा तमिळनाडुं (6.29 प्रतिशत) अपि पराजितम्। यदा महदर्थव्यवस्थाः सामन्यतः संरचनात्मक-सन्तृप्तेः कारणात् मन्दीकृताः भवन्ति, तदा गुजरातः उद्योग-आधारस्य स्थैर्यम्, निवेश-अनुकूल-पर्यावरणम्, सुदृढम् अवसंरचना-विकासं, नीतिगत-कौशलम् इत्येतैः शीघ्रं विकास-पथे अग्रगामि अभवत्।

नूतनानि जीएसडीपी-संख्यानि दर्शयन्ति यत् गुजरात-राज्यस्य अर्थव्यवस्था बहुषु क्षेत्रेषु दृढस्य प्रदर्शनस्य फलरूपेण शीघ्रं परिवर्तमनया वर्धते। राज्यस्य आर्थिक-शिरा, उत्पादन-क्षेत्रम् (मैन्युफैक्चरिंग), वर्षे 2023–24 मध्ये 7.43 लक्ष-कोटि-रूप्यक-मूल्यं योगदानम् अकरोत्, यत् सकल-राज्य-मूल्य-वर्धनस्य (जीएसवीए) तृतीयांशं भवति। तस्मात् अतिरिक्तं निर्माण-यूटिलिटी-क्षेत्रयोः 2.31 लक्ष-कोटि-रूप्यक-योगदानम् अभूत्। व्यापार-परिवहन-वित्त-सेवा-रियल्-एस्टेट-क्षेत्रैः 7.81 लक्ष-कोटि-रूप्यक-योगदानं कृतम्। कृषिः–अरण्यं–मत्स्यपालनम् इत्यादयः पारम्परिक-क्षेत्राणि 3.69 लक्ष-कोटि-रूप्यक-परिमाणेन समावेशी-विकासं सुनिश्चितवन्ति।

समग्ररूपेण स्थित-मूल्यैः गुजरातस्य सकल-राज्य-घरेलू-उत्पादनम् वर्षे 2011–12 मध्ये 6.16 लक्ष-कोटि-रूप्यकात् आरभ्य 2023–24 मध्ये 24.62 लक्ष-कोटि-रूप्यक-पर्यन्तम् अभवत्, यत् दशक-मध्ये चतुर्गुण-वृद्धिं प्रतिपादयति। विशेषतया गुजरातः 3,00,957-रूप्यक-परिमित्या प्रति-व्यक्ति-आयेन भारतस्य शीर्ष-पञ्च महान् अर्थव्यवस्थासु एकम् अभवत्। एषा संख्या महाराष्ट्र-उत्तर-प्रदेश-प्रदेशयोः अपि उपरि वर्तते, या उच्च-श्रम-उत्पादकत्वस्य विस्तीर्ण आर्थिक-भागीदारीस्य च संकेतं करोति।

दीर्घकालिकं दृढ-विकासं, उच्चं प्रति-व्यक्ति-आयम्, सततं विस्तीर्णं आर्थिक-आधारं च धृत्वा गुजरातः भारतस्य अतिशीघ्रं वर्धमानम् अर्थतन्त्रं जातम्। 8.42 प्रतिशत-मात्रकस्य वास्तविक-वृद्धि-दरस्य सहितं गुजरातः सुशासनस्य, लघुत्व-सामर्थ्यस्य, रणनीतिक-कार्यन्वयनस्य च आदर्शरूपेण प्रकटितः।

---------------

हिन्दुस्थान समाचार / Dheeraj Maithani