लखनऊनगरम्, 5 दिसंबर (हि.स.)। उत्तरप्रदेशराजधानी-लखनौस्थिते नवाब-वाजिद-अली-शाह-प्राणि-उदाने (प्राणि-संग्रहे) ईको-पर्यटनस्य संवर्धनार्थं पर्यटन-विभागेन 1.91 कोटि-रूप्यकाणां धनराशिः अनुमोदिता अस्ति। अस्याः आधारेण प्राणि-उद्यान-परिसरे बहवः विकास-सम्बद्धाः कर्मसु शीघ्रतया प्रवृत्ताः सन्ति। एतत् सूचना शुक्रवासरे पर्यटन-संस्कृति-प्रधानमन्त्रिणा जयवीर-सिंहे प्रदत्ता। तेन उक्तम् यत् परियोजनायाः प्रयोजनं प्राणि-उद्यानं अधिकं आकर्षकम् पर्यावरण-सङ्गतम् च बालकान् प्रति अनुकूलं कर्तुम् अस्ति। तस्मिन् क्रमे बालानां मनोरञ्जनाय आकर्षकाः झुला-उपकरणानि (किड्स-प्ले-इक्विपमेंट) अलिकालपूर्वं विन्यस्तानि, येन अत्र आगच्छन्तः परिवाराः, विद्यालयीय-बालकाः च अधिकं मनोरमं हर्षदं च अनुभवम् अधिगन्तुं शक्‍नुवन्ति। एते झुला-उपकरणानि सुरक्षितानि, आधुनिक-रूपरेखायुक्तानि, अन्तर्राष्ट्रिय-मानकान् अनुसृत्य स्थापिता इति।

पर्यटन-संस्कृति-प्रधानमन्त्री जयवीर-सिंह अवदत् यत् प्राणि-उदाने प्राकृतिक-पर्यावरणस्य रूप-सौन्दर्य-वर्धनार्थं बांसनिर्मितम् आसन-फर्नीचर-समुच्चयम् अपि विन्यस्यते, यस्मिन् आसन-व्यवस्था, गज़ेबो-शैली-संरचना, मुक्त-विश्रान्ति-बिन्दवः च अन्तर्भवन्ति। तेन उद्यानस्य हरितं ईको-मैत्री-दृश्यम् अधिकं सुन्दरं भविष्यति। परिसरस्य दिशानिर्देशनार्थं साइनेज-प्रणाली अपि आधुनिकीक्रियते।

नूतन-नेविगेशन-фलकानि, सूचना-पट्टिकाः, सुरक्षा-चिह्नानि च स्थापयिष्यन्ति, येन आगन्तुकानां भ्रमणं सुलभं स्यात्, प्राणि-उद्यानस्य विविधाः शाखाः प्रति गमनम् अपि सरलतां गच्छेत्। ग्रीष्म-ऋतौ आगच्छन्तीनां पर्यटकानां सुखाय विविधानि स्थानेषु आधुनिक-वाटर-कूलरअपि स्थापयिष्यन्ति, येन पेय-जलस्य उपलब्धिः वर्धिष्यते, परिवाराः च उत्तम-सुविधां प्राप्तुं शक्‍नुवन्ति।

पर्यटन-प्रधानमन्त्रिणा उक्तम्—

“नवाब-वाजिद-अली-शाह-प्राणि-उद्यानं लखनौ-नगरस्य विशिष्ट-परिचयः अस्ति, अस्माभिः च एतत् आधुनिक-ईको-टूरिज़्म-आदर्श-रूपेण विकसितुं प्रयत्यमानम् अस्ति। प्रदेश-सर्वकारस्य प्रयासः अस्ति यत् अत्र आगच्छन्तः बालकाः, परिवाराः, पर्यटकाः च उत्तमं सुरक्षितं प्रकृतिसमीपस्थं च वातावरणं अनुभवेयुः। 1.91 कोटि-रूप्यक-स्वीकृति-परियोजनायाः माध्यमेन आकर्षक-झूलानि, बांस-निर्मित-फर्नीचर-संहतिः, नूतन-साइनेज-प्रणाली, वाटर-कूलरादयः सुविधाः विकसिताः भवन्ति। अस्माकं लक्ष्यम् अस्ति यत् लखनौ-प्राणि-उद्यानं हरितम् पर्यावरण-संगतम् विश्व-स्तरीयं गन्तव्यं च भविष्यति, यत्र मनोरञ्जन-सहितं प्रकृति-वन्यजीव-रक्षणस्य संदेशः अपि दृढतया जनमानसि प्राप्येत।”

उल्लेखनीयम् यत् नवाब-वाजिद-अली-शाह-प्राणि-उद्यानं, यत् सामान्यतः “लखनौ-जू” इति प्रसिद्धम्, संवत्सरे 1921 तमे संस्थापितम् आसीत्। एतत् उत्तरभारते स्थितानां प्राचीनतम-लोकप्रियतम-प्राणि-उद्यानानां मध्ये एकम् अस्ति।

---------------

हिन्दुस्थान समाचार / Dheeraj Maithani