नवदेहली, 05 दिसंबरमासः (हि.स.)। प्रधानमन्त्री नरेन्द्रः मोदी रूसदेशस्य राष्ट्रपतिना व्लादिमीर-पुतिनेन सह द्विपक्षीय-वार्तासु उक्तवान् यत् भारतं रूसं च स्वद्विपक्षीय-संबन्धान् नूतन-शिखराणि प्रति नेतुं संकल्पबद्धौ स्तः। राष्ट्रपति-पुतिनेन सह वार्ताया आरम्भे मोदिना उक्तम् यत् उभौ देशौ स्व-आर्थिक-संबन्धान् अधिकं सुदृढं करिष्यतश्च, तयोः सम्बन्धान् प्रति अतिव आशांवितौ स्तः। प्रधानमन्त्री-मोदिना च रूसस्य राष्ट्रपतिना व्लादिमीर-पुतिनेन च हैदराबाद-गृहे द्विपक्षीय-भाषणम् आचरितम्। २३तमस्य भारत-रूस-वार्षिक-शिखर-सम्मेलने सहभागीभवनार्थम् आगच्छन्तं राष्ट्रपति-व्लादिमीर-पुतिनं हैदराबाद-गृहम् आगतम् अत्यन्त-सात्कारपूर्वकम् अभिनन्द्य स्वागतं कृतम्। विदेश-मन्त्री डॉ. एस्. जयशङ्करः, राष्ट्रिय-सुरक्षा-उपदेशकः अजीत-डोभालः, प्रधानमंत्रिणः प्रमुख- सचिवः शक्तिकान्त-दासः, अन्ये च वरिष्ठ-अधिकारी उपस्थिताः आसन्।

सभायां प्रधानमन्त्रिणा उक्तम् यत् विश्वं वैश्विक-महामारी कोविड्–१९ अनन्तरं नानाविध-संकटैः पीडितम् अस्ति। तस्याḥ आशा अस्ति यत् विश्वम् एतेभ्यः चुनौतीभ्यः शीघ्रं विमुक्तं भविष्यति। विश्व-समुदायः प्रगतेः सम्यक् मार्गम् अनुसृत्य अग्रे गमिष्यति, परस्पर-सहयोगस्य मार्गं च स्वीकरिष्यति। राष्ट्रपति-पुतिनं प्रति सच्चं मित्रम् इति निर्दिश्य यूक्रेन- संघर्षस्य उल्लेखं कृत्वा अभ्यधात् यत् भारतं शान्तेः पक्षे स्थितम्। भारतस्य परम्परा एव शान्तेः पक्ष-ग्रहणम् इति। मोदिना उक्तम् यत् राष्ट्रपति-पुतिनेन कालानुसारं यूक्रेन-स्थितेः विषये अवगतं कृतम्। यूक्रेन-संकटस्य आरम्भादेव उभयोः देशयोः मध्ये सतत-संपर्कः स्थापितः आसीत्। मित्रस्य रूपेण पुतिनेन तं यथासमयं सूचितं कृतं, यत् विश्वासस्य दृष्ट्या अतिमहत्। प्रधानमन्त्रिणा व्यक्तम् यत् विश्वे पुनः शान्तिः संस्थाप्यते। शान्त्या एव विश्व-कल्याणं सुनिश्चितुं शक्यते इति। परस्पर-सहकार्येण एव शान्तेः पन्था अनुसर्तव्यः। अद्यतन-घटनाक्रमात् तस्य विश्वासः दृढीकृतः यत् विश्वं पुनः शान्तेः मार्गम् अवलम्बिष्यति।

राष्ट्रपति-पुतिनेन यूक्रेन-संघर्ष-समाधानस्य अन्वेषणे प्रधानमन्त्रिणः मोदिनः यत्नानां कृते धन्यवादः व्यक्तः। सः उक्तवान् यत् संकटस्य समाधानार्थं रूसदेशः अमेरिका-अन्यैः सहयोगी-राष्ट्रैः सह संयुक्त-प्रयत्नाः करोति। भारतस्य अभिमतं सम्मानं दद्मः इति। यूक्रेन-संकटस्य मूलं इतिहासे निहितम्, न तु शब्देषु—अपि तु ठोस-उपायेषु एव महत्वम् अस्ति इति तेन सूचितम्। वार्तापूर्वं राष्ट्रपति-पुतिनः राजघाटम् अगच्छत्, यत्र सः राष्ट्रपिता महात्मा-गान्धिं प्रति श्रद्धासुमनः अर्पितवान्। तेन स्वसन्देशे लिखितम् यत् महात्मा-गान्धेः विश्व-शान्तेः प्रति योगदानं न विस्मर्तुं शक्यते। तेन बहुध्रुवीय-विश्वस्य कल्पना कृतम्, यत् अधुना साकारं भवति। लियो-टॉल्स्टॉय इत्यस्मै लिखित-पत्रेषु तेन यत् भवितव्यविश्वं वर्णितम्—यत्र न तानाशाही, न प्रभुत्वादि, किन्तु समानता, परस्पर-सम्मानः, सहयोगः च प्रमुखः—एतानि एव सिद्धान्ताः संशया विनाः अधुना अपि रूस-भारतयोः अन्तरराष्ट्रीय-मञ्चे परिपालिताः भवन्ति इति। अद्य नूतनदिल्ली-स्थित राष्ट्रपति-भवन-प्राङ्गणे राष्ट्रपति-द्रौपदी-मुर्मु, प्रधानमन्त्रिणा च मोदिनाः सह तस्य औपचारिक-स्वागतं कृतम्।

राष्ट्रपति-पुतिनः ह्यः नूतनदिल्लीम् आगतः, यत्र प्रधानमन्त्रिणा मोदिनाः तस्य विमानतल-स्वागतं स्वयम् एव कृतम्। अनन्तरं प्रदत्ते एकस्मिन् साक्षात्कारः पुतिनेन उक्तम् यत् भारत-रूस-सहयोगः न केवलं द्विपक्षीय-संबन्धान् सुदृढं करोति, अपि तु वैश्विक-स्थैर्यस्य आधारं निर्माति। तेन उक्तम् यत् राजनैतिक-परिवर्तनानि वा यूक्रेन-संकटादयः वा भारत-रूस-ऊर्जा-सहयोगे किञ्चिदपि प्रतिकूल-प्रभावं न अकुर्वन्। तेल-वाणिज्यं रिफाइनिङ्-प्रक्रिया च सुचारुरूपेण प्रवर्तते, रूसी-कम्पन्यः भारतीय-भागिदारान् अत्यन्तं विश्वसनीयान् इति मन्यन्ते। तेन एतदपि उक्तम् यत् यदि अमेरिका अपि रूसात् परमाणु-ईन्धनं क्रेतुं शक्नोति, तर्हि भारतस्य तस्मात् अधिकारात् वञ्चनं न कर्तव्यम्—अस्य विषयस्य विषये राष्ट्रपति-ट्रंपेन सह चर्चा सम्भव्या इति।

---------------

हिन्दुस्थान समाचार / Dheeraj Maithani