अहमदाबाद विमानघटनायां त्यक्तप्राणानां जनानां परिवाराः अमेरिकायां हनीवेल इंटरनेशनलसंस्थां प्रति अभियोगोऽकिंतः
वाशिंगटनम् (अमेरिका), 20 सितंबरमासः (हि.स.)। भारतस्य गुजरातराज्ये अहमदाबादनगरि संवत्सरे घटिते एयर इंडिया विमान (बोइङ् 787) आपत्तौ मृत्युप्राप्तानां चतुराणां परिवाराः अमेरिकादेशे विमाननिर्माता–आपूर्तिकर्ता Honeywell International नामक संस्थायाः विरुद
इस साल 12 जून को भारत के गुजरात के अहमदाबाद में एयर इंडिया का विमान बोइंग 787 दुर्घटनाग्रस्त हो गया था। दुर्घटनास्थल पर विमान का लैंडिंग गियर। फोटो- इंटरनेट मीडिया


वाशिंगटनम् (अमेरिका), 20 सितंबरमासः (हि.स.)।

भारतस्य गुजरातराज्ये अहमदाबादनगरि संवत्सरे घटिते एयर इंडिया विमान (बोइङ् 787) आपत्तौ मृत्युप्राप्तानां चतुराणां परिवाराः अमेरिकादेशे विमाननिर्माता–आपूर्तिकर्ता Honeywell International नामक संस्थायाः विरुद्धं न्यायालये अभियोगं प्रविष्टवन्तः। अस्य आपत्तिः १२ जून् दिनाङ्के घटितः। एयर इण्डियायाः अनुसारं २४२ यात्रिभ्यः २४१ जनाः मृत्युप्राप्ताः, एकः ब्रिटिश नागरिकः एव जीवितः।

The Seattle Times प्रतिवेदनेन सूचितम् — सप्ताहारम्भे डेलावेयर सुपीरियर कोर्ट् मध्ये दत्ते अभियोगे दवयोः कंपन्यः दोषपूर्ण-उत्पादस्य निर्माणे स्थापना च विषये लापर्यायं कर्तुं आरोपिताः। एते आरोपाः विमानस्य इंजन् ईन्धन-नियन्त्रण स्विच् मध्ये केन्द्रिताः। एते द्वौ स्विचः अपघातस्य परीक्षणकेंद्रे सन्निहिताः। १२ जून् दुर्घटनानन्तरं अमेरिकादेशे प्रथमं अभियोगं प्रविष्टम् इति दृश्यते।

एयर इंडिया 787 अपघातस्य जाँच इदानीं अपि प्रवर्तते। किन्तु भारतीयनागरिक-उड्डयन-प्राधिकरणस्य प्रारम्भिके प्रतिवेदनात् संकेतः लभ्यते यत् इन्धनस्य आपूर्त्यै नियुक्तः स्विच् उड़ानारम्भे क्षणेन “Run” स्थितेः “Cutoff” स्थितौ परिवर्तितः। अल्पक्षणानन्तरं स्विच् पुनः सक्रियः कृतः, किन्तु इञ्जनः पुनः न चलितः, विमानं समीपे औषध-हॉस्पिटल् स्पर्शं कृत्वा २४२ यात्रिभ्यः २४१ मृत्युः, भूमौ च १९ जनानां मृत्युः जातः।

स्पष्टं नास्ति कथं किमर्थं स्विच् चलितः। कॉकपिट्-भाषा-सङ्ग्राहकस्य दत्ते ज्ञातम् — एकः पायलटः अपरपायलटम् पृष्टवान् यत् “किं त्वम् स्विच् चलितवान्?” अपरः प्रत्युत्तरितवान् — “न कृतम्।” भारतीयविमान-दुर्घटना-निरिक्षण-ब्यूरो तथा अमेरिकी National Transportation Safety Board जाँचकाले अटकलानां प्रति सतर्कतां प्रदर्शयन्ति। पायलट् यूनियन्स् अपि दोषारोपणात् सतर्कतां दत्तवन्तः।

प्रारम्भिके प्रतिवेदनात् उल्लेखः — बोइङ् 787 बेड़े वा जनरल इलेक्ट्रिक इञ्जनस्य अपरेक्षणाय किमपि अनुशंसितकर्म न कृतम्। एयरलाइन् अनुसारं, एयर इंडिया 787 इंजन ईन्धन-स्विच परीक्षणे किञ्चन दोषः न दृष्टः।

मंगलवासरे दत्ते अभियोगे आरोपः — बोइङ् तथा हनीवेल्, ये स्विच् उत्पादयन्ति, “दोषपूर्ण” स्विच स्थापना कृतवन्तः, यत्र पायलट् द्वारा गलतीनेन चलने प्रतिरोधाय पर्याप्त सुरक्षा-व्यवस्था नास्ति। आरोपः — स्विच “उच्च-यातायात” प्रदेशे स्थितम्, अनजाने चलनात् इन्धन-आपूर्त्याः बाधा।

एयर इंडिया प्रारम्भिक प्रतिवेदनं जुलाई मासे प्रकाशितम्। पीडितपरिवाराणां प्रतिनिधित्वं कृत्वा Lanier Law Firm अभियोगे मृत्युप्राप्तेषु चतुराणां यात्रिणां क्षतिपूर्ति मांगितः। अधिवक्ता Benjamin Major उक्तवान् — “परिवाराः न्यायस्य अधिकारी, तेषां हकः अस्ति यत् किं घटितम् इति ज्ञातुम्।”

हनीवेल् इंटरनेशनल अमेरिकी बहुराष्ट्रीय-संस्था अस्ति। एषा एयरोस्पेस्, भवन-स्वचालनम्, औद्योगिक-स्वचालनम्, ऊर्जा-संरक्षणं च क्षेत्रेषु प्रौद्योगिकी-सॉफ्टवेयरसेवाः प्रदत्ते। एषा एकीकृत-परिचालन-संस्था, १९०६ तमे वर्षे स्थापना, नवोन्मेषे स्थिरता च प्रसिद्धा।

---------------

हिन्दुस्थान समाचार