अररिया, 19 दिसम्बरमासः (हि.स.)।

भारत–नेपाल-सीमा-प्रदेशे मानव-अवैधव्यापार-शोषणयोः उत्पन्नानाम् आह्वानानां विषये विचार-विमर्शं कर्तुं तथा परस्पर-सहयोगं सुदृढं कर्तुं नेपालदेशस्य विराटनगरनगरे आयोजितायाः द्विदिवसीयायाः अन्तर्राष्ट्रीयायाः कार्यशालायाः समापनं शुक्रवारदिने अभवत्।

“मानव-अवैधव्यापार-नियन्त्रणार्थं प्रतिकार्य-सुदृढीकरणम्” इति शीर्षकेयं कार्यशाला आयोजिताभवत्। विराटनगरस्थिते रत्ना-नामके होटले सम्पन्नायाः अस्याः कार्यशालायाः आयोजनं नेपाल-सर्वकारेण, महिला–बाल–वरिष्ठ-नागरिक-मन्त्रालयेन, तथा माइती नेपाल इत्याख्यया संस्थया एवं वर्ल्ड इन डाड नाम्ना अन्तर्राष्ट्रीय-संस्थया सहयोगेन कृतम्। अस्मिन् कार्यक्रमे नेपाल–भारतयोः सर्वकारीय-संस्थाः, सुरक्षा-संस्था, स्थानीय-निकायाः, नागरिक-समाज-संगठनानां प्रतिनिधयश्च सहभागिनः आसन्। अवसरस्मिन् महिला–बाल–वरिष्ठ-नागरिक-मन्त्री श्रद्धा श्रेष्ठा अवदत् यत् मानव-अवैधव्यापार-विरुद्धं उभयोः देशयोः दृढः सहयोगः अत्यावश्यकः अस्ति, यतो हि एषः गम्भीरः अपराधः सीमाः न सम्मानयति। मन्त्रालयेण त्वरित-उद्धाराय तथा संरक्षणाय कार्यं कर्तुं प्रतिबद्धता व्यक्ता।

सा अवदत् यत् कार्यक्षम-कार्यविधेः निर्माणं कृत्वा तस्याः कार्यान्वयनं अपि करिष्यति। अस्मिन् कार्यक्रमे विराटनगर-महानगरपालिकाया मेयर् नागेश कोइराला विशेष-अतिथिरासीत्, कार्यक्रमस्य अध्यक्षता च मन्त्रालयस्य सचिवया लक्ष्मी-कुमारी-बसनेत कृताभवत्। अस्मिन्नेव कार्यक्रमे नेपाल–भारत-सर्वकारयोः प्रतिनिधयः तथा माइती-नेपाल-संस्थायाः संस्थापकाध्यक्षा अनुराधा कोइराला अपि सहभागीभूता, ये सीमावर्ती-प्रदेशेषु समुपस्थितानां चुनौतिनां अनुभवाणां च विषये चर्चां कृतवन्तः।

द्विदिवसीयायां कार्यशालायां नेपाल–भारत-सीमा-प्रदेशे बालानां महिलानां च तस्कर्याः नवीनतमाः प्रवृत्तयः, उद्धार-पुनर्वास-प्रक्रियायां विद्यमानाः समस्याः, विधिक-परिचालन-समन्वयः, सूचना-विनिमयः, तकनीकी-प्रयोगः, संयुक्त-कार्यदल-गठनम्, नियमित-द्विपक्षीय-संवादश्च विस्तरेण चर्चिताः। शुक्रवारदिने पीडित-केन्द्रित-उद्धार-पुनर्वास-प्रणाली, भारते नेपाली-पीडितानां संरक्षणम्, सीमावर्ती-प्रदेशेषु निवारक-उपायाः, द्विपक्षीय-समझौताः, विधिक-सहयोगः, संयुक्त-प्रशिक्षण-कार्यक्रमाश्च विषये मुक्त-चर्चा अभवत्। मन्त्रालयस्य संयुक्त-सचिवा आभा श्रेष्ठा अवदत् यत् समूह-चर्चासु प्राप्त-सुझावान् समावेश्य अल्पकालिक-दीर्घकालिक-संयुक्त-कार्ययोजनायाः निर्माणेन कार्यशालायाः समापनं कृतम्।

दिल्ली-आरक्षक-विभागस्य डॉ. राकेश कुमारः अवदत् यत् एषः कार्यक्रमः मानव-अवैधव्यापारं तथा अवैध-व्यापारं निवारयितुं अत्यन्तं प्रभावकारी सिद्धः अस्ति। माइती-नेपाल-संस्थायाः संस्थापकाध्यक्षा अनुराधा कोइराला अवदत् यत् विराटनगरनगरे आयोजितः एषः कार्यक्रमः मानव-तस्करी-विरुद्धं संग्रामे ऐतिहासिकः अस्ति। माइती नेपाल संस्था गत-त्रिंशत्-वर्षेभ्यः मानव-तस्करी-विरोधे कार्यं करोति, तथापि अद्यापि विविध-कारणैः बालिकानां तस्करी प्रवर्तते इति सा अवदत्।

विराटनगर-महानगरपालिकाया मेयर् नागेश कोइराला अवदत् यत् मानव-अवैधव्यापारं केवलं नेपालदेशस्य विराटनगरस्य समस्या न, अपि तु भारत, श्रीलङ्का, भूटान, बांग्लादेश-देशानां सहितं विश्वस्य अनेकेषां देशानां समस्या अस्ति। एषा कार्यशाला नेपाल–भारतयोः मध्ये परस्पर-विश्वासं, समन्वयं, सहयोगं च अधिकं सुदृढं करिष्यति इति सः आशां व्यक्तवान्। अस्मिन् कार्यक्रमे बेंगलुरु, बिहार, दिल्ली, उत्तरप्रदेश-प्रदेशेभ्यः सुरक्षा-अधिकारीणः, मानव- अवैधव्यापार-विरोधी-अभियाने संलग्नाः संगठन-प्रतिनिधयः, तथा भारत–नेपाल-सर्वकारयोः सचिवाः, संयुक्त-सचिवाः, केन्द्र-प्रदेश-स्तरीय-अधिकारीणश्च सहभागिनः आसन्।

हिन्दुस्थान समाचार / Dheeraj Maithani