- राष्ट्रीय-गणित-दिवसे सोमवासरे डोंगलाजनपदे भारतस्य वैदिक-गणित-परम्परायाः विषये राष्ट्रीय-कार्यशाला भविष्यति

भोपालम्, 21 दिसम्बरमासः (हि.स.)। मध्यप्रदेशस्य मुख्यमन्त्री डॉ. मोहन-यादवः अवदत् यत् उज्जैन-जनपदस्य ऐतिहासिकी डोंगला-नगरी पुनः भारतीय-ज्ञान-परम्परायाः, खगोल-विज्ञानस्य च गणितीय-अनुसन्धानस्य केन्द्ररूपेण विकसितीक्रियते। डोंगला प्राचीन-काले एव काल-गणनायाः, सूर्य-गतिः, पञ्चाङ्ग-निर्माणस्य च गणनायाः महत्त्वपूर्णं केन्द्रं आसीत्। अत्र काल-गणना, ऋतु-परिवर्तनं तथा खगोलीय-घटनानां सूक्ष्म-अध्ययनं यथार्थतया क्रियते स्म।

मुख्यमन्त्री डॉ. यादवः रविवासरे एकस्मिन् वक्तव्ये अवदत् यत् राज्य-सरकारा अस्य ऐतिहासिकस्य वैज्ञानिकस्य च धरोहरायाः पुनर्जीवनाय सततं प्रयत्नं करोति। डोंगलां गणना, खगोल-विज्ञानं तथा वैज्ञानिक-चेतनायाः केन्द्ररूपेण विकसितुं कृतः अयं प्रयासः प्रदेशस्य वैज्ञानिक-परिचयं अधिकं सुदृढं करिष्यति।

वास्तवतः मध्यप्रदेश-विज्ञान-प्रौद्योगिकी-परिषदेन राष्ट्रीय-गणित-दिवसस्य अवसरं दृष्ट्वा प्रदेशव्यापि गणितस्य महत्त्वं रेखाङ्कयितुं विविधाः जन-जागरूकता-कार्यक्रमाः आयोजिताः भविष्यन्ति। अस्य मुख्यः कार्यक्रमः उज्जैन-जनपदस्य डोंगलायां सोमवासरे 22 दिसम्बर दिने आयोजितः भविष्यति। अत्र “भारतस्य वैदिक-गणित-परम्परा” इति विषयं आश्रित्य एका राष्ट्रीय-कार्यशाला आयोजिता भविष्यति। कार्यशालायां प्रदेशस्य देशस्य च प्रतिष्ठिताः विषय-विशेषज्ञाः, शोधार्थिनः, शिक्षाविदः, अध्यापकाः च भागं ग्रहीष्यन्ति। अत्र वैदिक-गणितस्य वैज्ञानिकता, आधुनिक-गणितेन सह तस्य सम्बन्धः तथा शिक्षायां तस्य उपयोगः विषये गहनः विमर्शः भविष्यति। कार्यशालायाः समये सहभागी सूर्यस्य उत्तरायण-प्रवेशस्य खगोलीय-क्षणस्य साक्षिणः अपि भविष्यन्ति, यत् भारतीय-ज्योतिषः, गणितः, खगोल-विज्ञानस्य च समृद्ध-परम्परया सह प्रत्यक्ष-सम्बद्धं दुर्लभं प्रेरणादायकं च अनुभवं प्रदास्यति।

मध्यप्रदेश-विज्ञान-प्रौद्योगिकी-परिषदेन प्रदेशस्य प्रायः अष्टत्रिंशत्-जनपदेषु एकशत-सप्ततिः अधिकेषु विश्वविद्यालयेषु, महाविद्यालयेषु, वैज्ञानिक-संस्थासु, स्वैच्छिक-संगठनेषु तथा विद्यालयेषु गणित-जागरूकता-कार्यक्रमाः आयोजिताः भविष्यन्ति। एतेषु कार्यक्रमेषु व्याख्यानानि, प्रतियोगिताः, संवाद-सत्राणि तथा प्रदर्शिन्यः आयोजिताः भविष्यन्ति। विद्यार्थिनां तथा सामान्य-जनानां मध्ये गणितस्य उपयोगिता, तार्किक-चिन्तनं तथा वैज्ञानिक-दृष्टिकोणं प्रसारयितुं स्वैच्छिक-संगठनानां सक्रिय-भागीदारी महत्त्वपूर्णां भूमिकां निर्वहिष्यति।

उल्लेखनीयं यत् राष्ट्रीय-गणित-दिवसः 22 दिसम्बर दिनाङ्के महान् भारतीय-गणितज्ञः श्रीनिवास-रामानुजनस्य जयन्त्याः उपलक्ष्येण आचर्यते। अस्य उद्देश्यं युवेषु गणिते रुचिं वर्धयितुं, तार्किकं वैज्ञानिकं च दृष्टिकोणं विकसितुं तथा एतत् सन्देशं दातुं यत् गणितं देशस्य वैज्ञानिक-तान्त्रिक-आर्थिक-विकासस्य सशक्तम् आधारशिलाम् अस्ति।

हिन्दुस्थान समाचार