Enter your Email Address to subscribe to our newsletters
चित्तौड़गढम्, 22 दिसंबरमासः (हि.स.)। प्रख्याते कृष्णधाम्नि श्रीसांवलियाजी-मन्दिरे श्रद्धालुभिः सह सुरक्षायां नियुक्तस्य टाइगर्-सिक्योरिटी-फोर्स्-सम्बद्धस्य आरक्षकस्य अभद्रव्यवहारः तथा मारपीट-प्रकरणानि निरन्तरं प्रकटमानानि सन्ति। पूर्वमपि श्रद्धालुभिः सह मारपीट-घटनाः अभवन्, तेषां दृश्यचित्राणि सामाजिक-माध्यमेषु व्यापकं प्रसारितानि आसन्। रविवासर-रात्रौ अपि मध्यप्रदेशतः आगतस्य एकस्य श्रद्धालोः सह सुरक्षारक्षकैः गम्भीरा मारपीट कृता। न केवलं तावत्—आहतस्य श्रद्धालोः नासिकातः निर्गतं रक्तं मन्दिरस्य फर्शे प्रसारिते सति, सुरक्षारक्षकैः तदेव तस्य रुमालेन शोधयितुं बाधितम्। ततः पश्चात् श्रद्धालुः उपचारार्थं चिकित्सालयं प्रेषितः। एतस्मिन् अवसरे मन्दिर-कार्यालयस्य बहिः दीर्घकालं कोलाहलः अपि जातः।
अपरं च, रविवासरे अपराह्ने अपि अन्यत् कलह-प्रकरणं अभवत्, यस्मिन् श्रद्धालुभिः सुरक्षारक्षकौ ताडितौ। काष्ठप्रहारात् उभयोः आरक्षकयोः आघातः अभवत्। एषः विषयःआरक्षक-केन्द्रम् यावत् प्राप्तः। मण्डफिया-थाना-आरक्षकेन शान्तिभङ्ग-अभियोगे रविवासर-सायं द्वौ युवानौ निगृहीतौ।
मध्यप्रदेशस्य नीमच-जिलान्तर्गत-कुकडेश्वर-निवासी प्रियांशु मालवीयः अवदत् यत् सः स्वसहचरैः सह मन्दिरे दर्शनं कृत्वा कॉरिडोरतः बहिर्गच्छन् आसीत्। तस्मिन् समये तस्य सहचराः अग्रे गताः, सः तु पश्चात् स्थितः। कॉरिडोरे स्थापिताया जालिकायाः बहिः हस्तं निष्कास्य मन्दिरस्य छायाचित्रं ग्रहीतुं प्रयत्नं कृतवान्। तदैव एकः सुरक्षारक्षकः आगत्य छायाग्रहणं निषिद्धवान्। प्रार्थिना उक्तं यत् सः केवलं जालिकायाः बहिः हस्तं निष्कासयति। तदा सुरक्षारक्षकः निन्दित्वचनं उक्तवान्। प्रार्थिना उक्तं— “मन्दिरं इदं, अत्र गाली-प्रयोगं मा कुरु।” एतस्मिन् प्रत्युत्तरे आरक्षकः तर्जितवान्। तस्य आचरणस्य दृश्यचित्रं ग्रहीतुं आरब्धे, आरक्षकः स्वसहचरं आहूतवान्। उभौ मिलित्वा प्रार्थिनं गृहीत्वा तत्रातः आकृष्टवन्तौ, ततः कैमरा-रहिते स्थले नीतवन्तौ, यत्र चत्वारः-पञ्च जनाः मिलित्वा तं ताडितवन्तः, येन नासिकातः पादयोश्च रक्तस्रावः अभवत्। निषेधं कृत्वापि ताडनं न निवृत्तम्।
“आरक्षकः मम पीडां न शृणोति”
श्रद्धालुः प्रियांशु मालवीयः अवदत् यत् मारपीटं निवारयितुं सः बहु प्रयत्नं कृतवान्, किन्तु आरक्षकाः न अमन्यन्त। तस्य दूरभाषे स्थापितानि छायाचित्राणि दृश्यचित्राणि च विलोपयितुं बाधितः। प्रथमं तस्मादेव रुमालेन फर्श-शोधनं कारितम्, अनन्तरम् एम्बुलेन्स् आहूय उपचारः कृतः। सः अवदत् यत् आरक्षकः तस्य वचनं न शृणोति; थाने बहवः दूरभाष-सम्पर्काः कृताः। इदानीं सः मन्दिर-कार्यालये आगतः, यत्र तं आरक्षकं अन्तः निगूढं कृत्वा बहिः आगमनं न अनुमन्यन्ते, तथा “कार्यालये अन्तः उपविश्य वार्ता कुरु” इति वदन्ति। श्रद्धया आगच्छन्ति जनाः, किन्तु अत्र मारपीट एव क्रियते।
“प्रथमं शोधनं, ततः उपचारः”
सूचनया ज्ञातं यत् सांवलियाजी-मन्दिरे टाइगर्-सिक्योरिटी-फोर्स् मानवीय-मर्यादां अतिक्रान्तवती। श्रद्धालोः सह मारपीटं कृत्वा, आहतावस्थायामेव तेन मन्दिरस्य कुत्ट्टिमेसारितं रक्तं शोधयितुं बाधितम्, येन तस्य रुमालः सम्पूर्णतया रक्तेन पूरितः। श्रद्धालोः दोषः केवलं एतावत् आसीत् यत् सः कॉरिडोरात् निर्गच्छन् दूरभाषेण छायाचित्र-दृश्यचित्र-ग्रहणं कुर्वन् आसीत्। एतादृशे लघु-कारणे एतावती गम्भीरा मारपीट कियती युक्ता? यदि कोऽपि श्रद्धालुः मन्दिर-परिसरे विधि-भङ्गं करोति, तर्हि पुलिस्-व्यवस्था अपि विद्यते; किन्तु टाइगर्-सिक्योरिटी-फोर्स्-सम्बद्धाः निजी-सुरक्षारक्षकाः स्वयं श्रद्धालुभिः सह मारपीटं कुर्वन्ति।
सुरक्षारक्षकैः सह मारपीट-प्रकरणे द्वौ निगृहीतौ
अपराह्णे अपि सुरक्षारक्षकैः सह श्रद्धालूनां मारपीट-प्रकरणं अभवत्। अस्मिन् प्रकरणे श्रद्धालुभिः द्वौ सुरक्षारक्षकौ आहतौ। आरक्षकेन शान्तिभङ्ग-अभियोगे द्वौ आरोपितौ निगृहीतौ। मण्डफिया-थाना-आरक्षकेन उक्तं यत् रविवासरे अपराह्णे मन्दिर-दर्शने समये श्रद्धालवः दूरभाषेण ठाकुरजीस्य छायाचित्रं ग्रहीतुं आरब्धवन्तः। तस्मिन् काले श्रद्धालूनां पादः ठाकुरजी-भण्डारे स्पृष्टः। तत्र नियुक्तौ टाइगर्-फोर्स्-आरक्षकौ कोमलः प्रजापत् (नपावली) तथा भैरुः गुर्जरः (भाटोली) छायाग्रहणं निषिद्धवन्तौ तथा भण्डारात् पाद-निष्कासनं अवदताम्। एतस्मिन् विवादे श्रद्धालुभिः आरती-काले प्रयुज्यमानस्य घण्टा-दण्डेन आक्रमणं कृतम्, येन उभौ आरक्षकौ आहतौ। अन्यैः कर्मचारिभिः आरक्षकैश्च श्रद्धालौ गृहीत्वा मण्डफिया-पुलिसे समर्पितौ। मन्दिर-मण्डलस्य सुरक्षा-प्रभारी गुलाब-सिंहस्य प्रतिवेदनानुसारं आरक्षकेन तनवीर-सिंहः (२८) तथा चरणवीर-सिंहः (१९), उदयपुर-निवासिनौ, शान्तिभङ्ग-अभियोगे निगृहीतौ। आरक्षकद्वारा अग्रिम-कार्यम् अनुवर्तते।
---------------
हिन्दुस्थान समाचार / अंशु गुप्ता