Enter your Email Address to subscribe to our newsletters
लखनऊ, 28 दिसंबरमासः (हि.स.)।ट्यूबरक्लोसिस् (टीबी) इत्यस्य निदानाय सर्वाधिकं प्रयोक्तः डायग्नोस्टिक् टेस्ट स्मीयर् माइक्रोस्कोपी नामकः परीक्षणः सीमितसंवेदनशीलतया बहून् टीबी-रोगिणः अनाविष्कृतान् एव त्यजति इति तथ्ये ऑल् इण्डिया इन्स्टीट्यूट् ऑफ् मेडिकल् साइन्सेज् (एम्स्), गोरखपुर इत्यनेन कृतः च इण्टरनेशनल् जर्नल् ऑफ् माइकोबैक्टिरियोलॉजी मध्ये प्रकाशितः नूतनः अध्ययनः विशेषतया बलं दत्तवान्।
अयं अध्ययनं स्मीयर् माइक्रोस्कोपी इत्यस्य निरन्तरावलम्बने विषये चिन्तां जनयति—विशेषतया तेषु रोगिषु येषु जीवाणुभारः अल्पः, रोगः प्रारम्भावस्थायाम्, एक्स्ट्रा-पल्मोनरी टीबी अस्ति, अथवा एच्-आई-वी तथा डायबिटीज् इत्यादयः सह-रोगाः सन्ति। एतेषु समूहेषु पारम्परिकैः निदान-विधिभिः रोगावगमनस्य असफलता अधिका भवति, येन उपचारविलम्बः रोगप्रसारश्च वर्धते।
अध्ययनस्य अनुसारम् ४,२४९ पल्मोनरी तथा एक्स्ट्रा-पल्मोनरी नमूनानां विश्लेषणेन ज्ञातम् यत् स्मीयर् माइक्रोस्कोपी केवलं ४.३ प्रतिशत-मामलेषु टीबी-निदानम् अकरोत्। अस्य तुलनायाम् ट्रूनैट् माइकोबैक्टिरियम् टीबी/रिफैम्पिसिन् (आर्-आई-एफ्) टेस्ट् १३.७ प्रतिशत-नमूनासु सङ्क्रमणस्य पहचानं कृतवान्, येन तस्याः उच्चसंवेदनशीलता सूचिता जाता।
लखनऊ सिविलचिकित्सालयस्य वरिष्ठ-टीबी-विशेषज्ञः डॉ. आशुतोष दुबे इत्यनेन उक्तम्—“स्मीयर् माइक्रोस्कोपी सुलभा सस्ती च अस्ति, किन्तु तस्याः संवेदनशीलता सीमिता—विशेषतया प्रारम्भिकरोगे, एक्स्ट्रा-पल्मोनरी टीबी, एच्-आई-वी को-इन्फेक्शन्, अथवा डायबिटीज् युक्तेषु रोगिषु।”
डॉ. आशुतोषेनोक्तम् यत् युक्तमारोग्यचिकित्सायाः आरम्भाय अग्रे च संक्रमणनिरोधाय दवा-प्रतिरोधस्य प्रारम्भिक-अन्वेषणम् अत्यावश्यकम्। सः अतीव बलं दत्तवान् यत् पारम्परिका माइक्रोस्कोपी इति विधिः यदि मॉलिक्यूलर् डायग्नोस्टिक्स् इत्यनेन सह संयुज्यते, तर्हि सीमित-संसाधनयुक्तेषु उच्च-भारयुक्तेषु च क्षेत्रेषु टीबी-नियन्त्रणप्रयत्नाः अत्यन्तं सुदृढाः भवितुम् अर्हन्ति।
अस्य अध्ययनस्य निष्कर्षे सूचितम्—रोगस्य प्रारम्भिक-पहचान-वृद्धिः, औषध-प्रतिरोधस्य त्वरित-निदानम्, समयोचितोपचारस्य सुनिश्चितिः च संक्रमणं न्यूनं करोतु, रोगिणां परिणामान् सुधरयतु, देशं च टीबी-निर्मुक्त-भविष्यस्य समीपम् आनेतुं शक्नुवन्ति।------------
हिन्दुस्थान समाचार