बांसवाड़ा, 14 मार्चमासः (हि.स.)। वागडप्रदेशे होलीपर्व उत्साहेन उत्साहेन च आचर्यते। बांसवारा-जनपदस्य घाटोलनगरे होली-परम्परा अद्वितीया परम्परा अस्ति, यस्मिन् राडस्य ज्वलन्तैः यष्टिभिः क्रीड्यते स्म । प्रायः २५० वर्षाणि यावत् प्रचलति अस्मिन् परम्परे सम्पूर्णः समाजः भागं गृह्णाति । एषा अद्वितीयपरम्परा विविधतायाः, रोमाञ्चकारीप्रकृतेः च कारणेन जनान् आकर्षयति ।

अर्धरात्रे पटिलवाडायां पाटिदारसमुदायेन अनृत्यस्य आयोजनं कृतम् । ढोलस्य ताडनेन पारम्परिक-अनृत्ये युवानां वृद्धानां यावत् सर्वे भागं गृहीतवन्तः । ब्रह्ममुहूर्ते ढोलस्य ताडनपरिवर्तनमात्रेण युवकाः हस्तेषु ज्वलन्तं यष्टिम् आदाय होलिकादहनं कृतवन्तः । तदनन्तरं पाटीदारसमुदायसहिताः अन्ये पञ्च समुदायाः मिलित्वा पोस्टचतुष्कोणे गैरनृत्यं कृतवन्तः। सूर्योदयस्य प्रथमकिरणेन सह ढोलस्य ताडनस्य स्वरः परिवर्तमानमात्रेण युवकाः द्वयोः समूहयोः विभक्ताः भूत्वा ज्वलन्तैः यष्टिभिः पारम्परिकं रादं वादयन्ति स्म । एकतः परं पार्श्वे ज्वलन्तः यष्टयः क्षिप्ताः, ये वायुना डुलन्तः अन्यैः यष्टिभिः निरुद्धाः आसन् । प्रायः पञ्चनिमेषपर्यन्तं यावत् चलितवती एषा रोमाञ्चकारी परम्परा प्रेक्षकान् रोमाञ्चितवती । नियन्त्रकेन कोलाहलं निवारयितुं संकेतः दत्तः ततः परं युवानः वृद्धाः च परस्परम् आलिंग्य होल्याः कामनाम् अकुर्वन् ।

अस्मिन् कार्यक्रमे सुरक्षायाः विशेषसावधानी कृता आसीत् । राडः क्रीडन् द्वौ युवकौ अङ्गुलीषु लघुक्षतिं प्राप्नोत्, एकस्य युवकस्य पृष्ठे लघुक्षतिः अभवत् । वर्षाणां यावत् प्रचलति स्म एतां अद्वितीयं परम्परां द्रष्टुं नगरस्य परितः ग्रामेभ्यः च जनाः आगच्छन्ति स्म । घाटोल-नगरे प्रायः २५० वर्षाणि यावत् एषा परम्परा अनुसृता अस्ति, विशेषतया पाटीदार-समुदायेन एषा परम्परा पोषिता अस्ति । होली-नगरात् प्रायः १५ दिवसपूर्वं पातलेवाडा-नगरे रात्रौ अनृत्य-कार्यक्रमाः आरभ्यन्ते, ये राडस्य वादनपर्यन्तं प्रचलन्ति ।

---------------

हिन्दुस्थान समाचार / ANSHU GUPTA