पटना, 13 जूनमासः (हि.स.)। बिहारसर्वकारस्य कृषिमार्गचित्रेण बिहारे मत्स्यनिर्माणस्य मुखं परिवर्तितम्। मत्स्यस्य उत्पादनं २.६८ लक्षं मेट्रिकटनतः (२००५ तमे वर्षात् पूर्वं) ८.७३ लक्षं मेट्रिकटनं (२०२३-२४) यावत् वर्धितम् । एवं प्रकारेण प्रायः २० वर्षेषु बिहारे मत्स्यस्य उत्पादनं त्रिगुणाधिकं वर्धितम् अस्ति । मत्स्यस्य उत्पादनं वर्धयितुम् उद्दिश्य राज्यसर्वकारः कृषिमार्गचित्रस्य अन्तर्गतम् अनेकाः योजनाः चालयति । यस्मिन् मुख्यतया मुख्यमन्त्री एकीकृतचौरविकासयोजना, जलाशयमत्स्यपालनविकासयोजना,निजीतडागानां नवीनीकरणयोजना, राज्ये प्रवाहितगङ्गानद्याः पारिस्थितिकीतन्त्रे नदीपुनर्स्थापनकार्यक्रमः तथा केन्द्रप्रायोजितयोजनायाः अन्तर्गतं प्रधानमन्त्री मत्स्यसम्पदायोजनायाः कार्यम् अन्तर्भवति। एतैः योजनाभिः मत्स्यस्य उत्पादनं प्रवर्धितम्, रोजगारस्य अवसराः च वर्धिताः । मुख्यमन्त्री एकीकृतचौरविकासयोजनायाः अन्तर्गतं बिहारस्य ४६१ हेक्टेयर चौरभूमिः मत्स्यपालनेन समृद्धा अस्ति। एतया योजनायाः सह चौर-प्रधान-जिल्हेषु स्थितेषु चौर-भूमिषु नूतनानि आदर्श-आधारित-तडागाः निर्मिताः सन्ति, येषां कारणात् राज्ये मत्स्य-उत्पादनं तीव्रगत्या वर्धमानम् अस्ति

मत्स्यविपणयः खण्डेषु निर्मिताः भविष्यन्ति

एकतः राज्ये यदा सर्वकारीययोजनाद्वारा मत्स्यस्य उत्पादनस्य प्रचारः क्रियते, अपरतः मत्स्यपालकैः उत्पादितानां मत्स्यानां विपण्यं प्रदातुं सर्वकारः सततं प्रयतते। अस्मिन् शृङ्खले मुख्यमन्त्री मत्स्यविपणनयोजनायाः अन्तर्गतं वर्तमानवित्तीयवर्षे राज्यस्य चिह्नितखण्डेषु ३०-३० मत्स्यविपणयः निर्मिताः सन्ति। अपि च मत्स्य-उत्पादनं वर्धयितुं बायोफ्लोक-प्रौद्योगिक्याः, रास्-प्रौद्योगिक्याः च इत्यादिभिः नूतनैः प्रौद्योगिक्या सह मत्स्यपालनं क्रियते । एतावता राज्ये ४३९ बायोफ्लोक यूनिट्, १५ आरएएस यूनिट् च निर्मिताः सन्ति । तस्मिन् एव काले चालूवित्तवर्षे मत्स्यस्य उत्पादनं वर्धयितुं गङ्गा, गण्डकं, बुधिगण्डकम् इत्यादिषु नद्यः ६१.८१ लक्षं मत्स्यबीजानि स्थापितानि सन्ति।

वर्धितः रोजगारः, समृद्धिः आगता

समस्तीपुरमण्डलस्य शिवाजीनगरखण्डस्य पुरानगरस्य निवासी ज्योत्स्नासिंहः मत्स्यबीजस्य उत्पादनेन संलग्नः अस्ति। स्वयं स्वावलम्बी भवितुं सह अद्य २० जनानां कृते रोजगारं प्रदातुं कुर्वती अस्ति। २०२३ तमे वर्षे मत्स्यविभागात् १५.०० लक्षरूप्यकाणां अनुदानं स्वीकृत्य कमलमत्स्यबीजस्य अण्डकोषस्य स्थापनां कृतवान्, यस्मिन् सः अपारं सफलतां प्राप्तवान् । अद्यत्वे अन्ये जनाः अपि तस्य सफलतायाः प्रभावं प्राप्य मत्स्यपालने सम्मिलिताः भवन्ति ।

समस्तीपुरमण्डलस्य शिवाजीनगरखण्डस्य कोच्चिग्रामे संजय साहनी मुख्यमन्त्री एकीकृतचौरविकासयोजनायाः लाभं गृहीत्वा प्रतिवर्षं १५ टनमत्स्यानां उत्पादनं कुर्वन् अस्ति, यस्मात् सः १२ तः १५ लक्षरूप्यकाणि अर्जयति। अनेन कार्येण तस्य आयः वर्धितः, कुटुम्बस्य समृद्धिः च अभवत् । तस्य सुखदजीवनं दृष्ट्वा अन्यौ कृषकौ श्यामबाबुयादवः अशर्फी साहनी च अपि अस्मिन् व्यवसाये सम्मिलितौ, यस्य कारणेन ते अपि प्रायः १५ तः २० लक्षरूप्यकाणि अपि अर्जयन्ति।

---------------

हिन्दुस्थान समाचार / ANSHU GUPTA