शिमला, 18 जूनमासः (हि.स.)। प्रचलति पर्यटनऋतौ राजधानी शिमलानगरे जामस्य गम्भीरसमस्या जनानां दैनन्दिनजीवनं दुर्प्रभावं कुर्वती अस्ति। प्रतिदिनं प्रातः ८ वादनानन्तरं नगरस्य मार्गेषु वाहनानां गमनम् प्रायः स्थगितम् अस्ति । विशेषतः ISBT बाईपासतः पुरातनलोकयानस्थानात् यावत् कतिपयानि किलोमीटर्-दूराणि अधुना जनानां कृते घण्टाभिः समस्यारूपेण अभवन् । पञ्जाब, हरियाणा, दिल्ली, हिमाचलस्य निम्नक्षेत्रेभ्यः च शिमलानगरम् आगच्छन्तः पर्यटनवाहनानां कृते एषः मार्गः मुख्यमार्गः अस्ति, यत्र बहु ​​भारः वर्तते ।

नगरे सर्वत्र यातायातस्य वेगः स्थगितः अस्ति। संजौली, तुटिकाण्डी बाईपास, बालुगंज, लक्काडबाजार, छोटा शिमला, न्यू शिमला, ओल्ड बस स्टैण्ड् इत्यस्मात् आरभ्य क्रासिंग् यावत् क्षेत्रेषु प्रतिदिनं अवरोधस्य स्थितिः वर्तते। अस्य कारणात् न केवलं सर्वकारीयनिजीकर्मचारिणः, छात्राः, रोगिणः च प्रभाविताः भवन्ति, अपितु स्थानीयजनाः अपि स्वस्य महत्त्वपूर्णं कार्यं समये सम्पन्नं कर्तुं महतीं कष्टं प्राप्नुवन्ति। हिमाचलमार्गपरिवहननिगमस्य प्रायः चतुर्शतानि बसयानानि प्रतिदिनम् अवरोधकारणात् ४० तः ५० यावत् मार्गाः बाधिताः भवन्ति। बसयानानि स्वनियतमार्गे समये च न धावितुं शक्नुवन्ति न च समये बसस्थानकं प्राप्तुं शक्नुवन्ति इति तथ्यतः अवरोधस्य स्थितिः ज्ञातुं शक्यते बहुवारम् अर्धघण्टातः सार्धघण्टापर्यन्तं विलम्बः भवति, अतः यात्रिकाः लोकस्थानकेषु दीर्घकालं प्रतीक्षमाणाः दृश्यन्ते ।

यातायातव्यवस्थायाः विषये कोऽपि ठोसनीतिः न स्वीकृता इति स्थानीयजनाः वदन्ति । यातायातस्य दबावं दृष्ट्वा प्रशासनेन पूर्वमेव वैकल्पिकव्यवस्था कर्तव्या आसीत्, परन्तु एतत् न कृतम् । एतदेव कारणं यत् सम्प्रति स्थितिः अनियंत्रिता भवति। एचआरटीसी तथा निजीलोकयानानां संचालनं प्रातःकाले गम्भीररूपेण प्रभावितं भवति तथा च अधिकांशलोकयानानि निर्धारितसमयात् बहु पश्चात् स्वस्थानकं प्राप्नुवन्ति। तुतु, धाली, संजौली, विकासनगर, कासुम्पती, मेहली, शोघी, बाल्दियाँ, मशोबरा इत्यादिभ्यः उपनगरेभ्यः शिमलानगरम् आगच्छन्तः सहस्राणि जनाः प्रतिदिनं असह्यजामस्य सामनां कुर्वन्ति। पर्यटनऋतुकारणात् नगरं प्रति आगच्छन्तीनां पर्यटनवाहनानां आकस्मिकगत्या स्थितिः दुर्गता अभवत् । एते वाहनानि नियन्त्रणं विना नगरं प्रविशन्ति ते यातायातस्य उपरि महत् भारं स्थापयन्ति।

नगरस्य उपनगरात् प्रचलन्तः १०६ निजीबसाः अपि जामस्य कारणेन आहताः सन्ति । प्रायः ये लोकयानानि अर्धघण्टे लोकयानस्थानकं प्राप्नुवन्ति स्म, ते अधुना द्वौ घण्टे एव गन्तव्यस्थानं प्राप्नुवन्ति । उपनगरात् तुतुतः प्रातः सार्धसप्तवादने प्रस्थायति स्म या लोकयानम् अधुना प्रातः १०:३० वादने पुरातनबसस्थानकं प्राप्नोति । एतत् एव न, पूर्वं प्रातः ९ वादने प्रस्थायमाणाः केचन निजीबसाः अधुना प्रातः ११ वादनस्य समीपे एव गच्छन्ति । एतेन न केवलं यात्रिकाणां कष्टं भवति, अपितु ते गन्तव्यस्थानं प्राप्तुं अन्यलोकयानानाम् आश्रिताः अपि भवन्ति । न केवलम् एतत्, केचन एच् आर टी सी निजबसचालकाः इदानीं जामस्य परिहाराय यात्रिकान् मध्यमार्गे पातयित्वा बसं परिवर्त्य पुनः गृह्णन्ति। एतेन न केवलं यात्रिकाणां कष्टं भवति, अपितु अन्यैः बसयानैः निजीवाहनैः वा अधिकं गन्तुं भवति ।

नगरे यातायातस्य एतस्याः स्थितिः विषये पर्यटकाः अपि बहु अप्रसन्नतां प्रकटयन्ति । अवकाशदिनानि व्यतीतुं आगच्छन्तः पर्यटकाः घण्टाभिः यावत् यातायातस्य जामस्य मध्ये अटन्ति, येन तेषां समयः धैर्यं च अपव्ययः भवति । एषा यातायातस्थित्या शिमला-नगरस्य 'स्वच्छं हरितं च पर्वतस्थानकं' इति परिचयः कलङ्कितः अस्ति । नगरे वर्धमानं वाहनानां संख्यां दृष्ट्वा अतिरिक्ताः आरक्षककर्मचारिणः नियुक्ताः इति शिमलारक्षकपदाधिकारी अवदत्। सः स्वीकृतवान् यत् जूनमासे शिमलानगरं प्रति पर्यटकानाम् दबावः सर्वाधिकं भवति, यस्य कारणात् यातायातस्य भारः अपि बहुगुणं वर्धते।

---------------

हिन्दुस्थान समाचार / ANSHU GUPTA