समस्तीपुरम्, 25 जुलाईमासः (हि.स.)। राजेन्द्रप्रसाद केन्द्रीयकृषिविश्वविद्यालयः, पूसा (समस्तीपुर) इत्यस्य आश्रयेण विकसिता हरिद्राप्रकारः “राजेन्द्र सोनिया” देशे सर्वत्र महतीमागधा दृश्यते। विश्वविद्यालयेन निर्मितस्य अस्मिन् हरिद्रायां स्वास्थ्याय अतीव लाभप्रदस्य कुर्कुमिन-तत्त्वस्य मात्रा 6 प्रतिशततः 8.5 प्रतिशतं यावत् इति ज्ञातम्, येन अन्यजातीयानाम् अपेक्षया अधिकं प्रभावी भवति।

राजेन्द्र सोनिया इत्यस्य तत्त्वानां वैज्ञानिकवर्गीकरणप्रक्रिया कुलपति: डॉ. पी. एस.पाण्डेयस्य निर्देशानुसारं कृता अस्ति, यस्य अन्तर्गतं कुर्कुमिनसहिताः अन्ये महत्त्वपूर्णतत्त्वानि चिह्नितानि आसन् । वर्गीकरणानन्तरं अस्याः हरिद्रायाः गुणवत्तायाः प्रमाणीकरणं कृतम् । तत्सह, एतस्याः विविधतायाः आवश्यकता सर्वकारीय-गैर-सर्वकारी-संस्थासु अपि च कृषकेषु वर्तते ।

विश्वविद्यालयेन उक्तं यत् कुर्कुमिनः एकः शक्तिशाली विषाणु-नाशक-शोथहर, कर्कटरोगनाशक-तत्त्वानि सन्ति, यः अनेकेषां रोगानां निवारणे, चिकित्सायां च सहायकः भवति राजेन्द्रसोनियायाम् अस्य अधिकमात्रायाः कारणात् देशस्य विभिन्नराज्येभ्यः बीजरूपेण अस्य महती आवश्यकता वर्तते । तत्सह बिहारस्य समस्तीपुरसहितविभिन्नजनपदेषु हरिद्रासंवर्धनं भवति । एषा विविधता स्वस्य उत्पन्नय नूतनं क्रान्तिं आनेतुं शक्नोति ।

डॉ. राजेंद्रप्रसाद केंद्रीयकृषिविश्वविद्यालय पूसा, समस्तीपुरस्य वैज्ञानिकः डॉ. ए. के. मिश्रा इत्ययेन उक्तं यत् 2025 तमस्य वर्षस्य खरीफ-ऋतौ पञ्जाब-हरियाणा-उत्तरप्रदेश-मध्यप्रदेश-आन्ध्रप्रदेश-गुजरात-महाराष्ट्र-छत्तीसगढ-राज्य योः सरकारी-गैर-सरकारी-संस्थाभिः विश्वविद्यालयात् 347 क्विण्टल-अधिकं राजेन्द्र-सोनिया-हरिद्रां क्रीतवती अस्ति। एतदतिरिक्तं एताः संस्थाः स्थानीयकृषकाणां कृते अपि उच्चमूल्येन हरिद्रां क्रियन्ते। तस्मिन् एव काले बिहारस्य कृषकाणां कृते 130 शतमानबीजानि प्रदत्तानि येन ते तस्य कृषिं कर्तुं शक्नुवन्ति, वर्धमानस्य आवश्यकतायाः लाभं च लभन्ते।

हिन्दुस्थान समाचार / ANSHU GUPTA